Decydując się na małą przydomową instalację fotowoltaiczną, oprócz całkowitego kosztu instalacji musimy także pamiętać o tych, które mogą się pojawić w trakcie użytkowania. Koszty te są tym większe, im słabsze jakościowo komponenty zostały zastosowane na etapie doboru i montażu lub gdy instalacja została wykonana błędnie.

Co oznacza poprawnie dobrana instalacja fotowoltaiczna?

·    Optymalny dobór mocy. W polskich warunkach na dachu południowym o nachyleniu 30-35 stopni, zalecany stosunek mocy czynnej falownika (PAC) do łącznej mocy modułów fotowoltaicznych (PDC) powinien wynosić ok. 90 proc. (Nominal Power Ratio).
Na przykład, do falownika 3kW powinno podłączać się około 3,3kWp generatora fotowoltaicznego. Im bardziej kąt padania promieni słonecznych jest odchylony od wzorcowego, tym ta różnica powinna być większa
·    Optymalny dobór zakresu napięć i natężeń prądu. Szeroki zakres napięcia MPP. Im szerszy zakres napięcia pracy, tym łatwiejszy dobór modułów i konfiguracji generatora, a dodatkowo możliwa praca w gorszych warunkach pogodowych, co przekłada się na dłuższą pracę falownika w ciągu dnia.
Dodatkowym elementem związanym z poprawną pracą instalacji jest napięcie startowe. Im niższe napięcie startowe, tym wcześniej każdego poranka urządzenie będzie rozpoczynało produkcję energii.
Niemniej zalecane jest, żeby napięcie startowe było wyższe niż napięcie minimalne. Zapobiegnie to częstemu załączaniu i rozłączaniu falownika przy starcie całego systemu, na przykład o poranku, co przełoży się na dłuższą żywotność.

Warto także zwrócić uwagę na prąd wejściowy (prąd po stronie DC). Wysoki dopuszczalny prąd na wejściu to możliwość stworzenia optymalnej konfiguracji, co przekłada się na wygodę i elastyczność w projektowaniu i doborze modułów różnych producentów.

·    Optymalny dobór parametrów mechanicznych. Parametry, o których należy pamiętać, to między innymi cicha praca. Niektóre przetwornice fotowoltaiczne generują irytujące dźwięki podczas pracy. Jest to szczególnie istotne w sytuacji, kiedy są one montowane w domach mieszkalnych. Chcąc zapewnić sobie komfort, warto zwrócić uwagę na niską emisję hałasu.

Kolejny element to wysoka klasa ochrony IP. Wysoka klasa ochrony daje możliwość montownia falownika na zewnątrz, nawet dla trudnych warunków atmosferycznych (wilgoć, mróz, kurz, pył, duże różnice temperatur).

W aspekcie pracy w trudnych warunkach atmosferycznych, należy się zastanowić na konceptem chłodzenia. Dobre chłodzenie podzespołów to długa i bezawaryjna praca całego systemu. Dla falowników niskiej mocy zalecane jest chłodzenie naturalne (konwekcyjne). Chłodzenie wymuszone generuje więcej hałasu oraz zmusza do częstszego serwisowania, co dla mikro instalacji jest dość kłopotliwe i niepożądane.

Warto także zwrócić uwagę na to,  ile falownik konsumuje energii w trybie nocnym. Niska konsumpcja energii na podtrzymanie funkcji w okresie bezproduktywnym to niższe opłaty za energię pobieraną z sieci.
·    Zabezpieczenia elektryczne. Niestabilna sieć energetyczna, ew. przepięcia lub błędy instalacyjne mogą uszkodzić falownik, instalację elektryczną lub spowodować krytyczne szkody (np. pożar). Rozwiązania uwzględnione przez producenta falowników oraz odpowiednie dobór zabezpieczeń zewnętrznych przez instalatora pozwolą zminimalizować ryzyko takich awarii.
·    Optymalny dobór monitoringu i komunikacji. Monitorowanie pracy urządzeń i alarmowanie w sytuacji awarii jest istotnym elementem nadzoru instalacji PV. Instalacja fotowoltaiczna powinna pracować nieprzerwanie przez okres około 25 lat. Każda awaria lub błąd powinien być natychmiast zgłaszany dedykowanym służbom serwisowym. Umożliwi to szybkie reagowanie i uniknięcie strat związanych z przestojem elektrowni.
 Dlatego istotne jest, aby falownik w standardzie był wyposażony w system monitoringu. Dodatkowo ważne jest wizualizowanie pracy falownika w czasie rzeczywistym. System monitoringu powinien dawać możliwość przeglądania raportów produkcji energii i, co istotne w XXI wieku, powinien być dostępny z każdego miejsca na ziemi i o każdej porze dnia.

Istotna, z punktu widzenia pracy przez 25 lat instalacji, jest gotowość urządzeń do pracy w sieciach inteligentnych (Smart Grid) i zgodnych z przyszłymi wymaganiami zakładów energetycznych, dotyczących stabilizacji sieci oraz zdalnego zarządzania elektrownią.

·    Wybór falownika z odpowiednim serwisem i wsparciem oraz dokumentacją. Najważniejszym elementem jest stosowanie komponentów o najwyższej i sprawdzonej jakości. Niemniej jednak nawet najdoskonalsze urządzenia mogą ulec awarii.
Warto przy wyborze sprawdzić, jak wygląda kwestia gwarancji i serwisu. Istotne jest, aby była to gwarancja bez dodatkowych kosztów, zapewniająca szybki czas reakcji. Te elementy obsługi oraz rzetelny i szybki serwis producenta stanowią o niskich kosztach eksploatacji, wydajności i żywotności całego systemu, a także sprzyjają zadowoleniu inwestora.
·    Wybierając sprzęt na nasz dom, warto zwrócić uwagę na certyfikaty. Urządzenia powinny być zgodne z obowiązującymi normami dla sieci elektroenergetycznej oraz normami bezpieczeństwa, a także posiadać instrukcję w języku polskim. Tylko urządzenia odpowiednio certyfikowane zapewniają bezpieczeństwo pracy całej instalacji, co przekłada się na bezpieczeństwo osób mieszkających w domu z małą instalacją fotowoltaiczną.

Oprac. Ewa Grochowska

Tekst powstał we współpracy z firmą SMA Solar Technology; www.SMA-Solar.pl