Mostki termiczne – co trzeba o nich wiedzieć?
Przewiń do artykułu
Menu

Zła wiadomość jest taka, że nawet w nowoczesnych i energooszczędnych domach nie da się ich uniknąć całkowicie. To nie jest możliwe. Możliwe jest natomiast zminimalizowanie ilości mostków termicznych i ich szkodliwego wpływu na komfort cieplny budynku, a tym samym na wysokość rachunków za ogrzewanie.

Mostki cieplne to nic innego, jak drogi ucieczki ciepłego powietrza z domu. Charakteryzują się wyższą przewodnością cieplną niż pozostałe miejsca budynku, co najczęściej jest skutkiem użycia niejednorodnych materiałów, złego projektu budowlanego (np. bardzo skomplikowanej bryły - wielokrotnie łamany dach, balkony, odstające z lica elewacji elementy budynku itp.) czy błędów przy wznoszeniu domu.

Ci niechciani w domu „goście”, gdy jest ich sporo, potrafią zwiększyć zapotrzebowanie budynku na energię nawet o 50 kWh/m2 rocznie! To wprost przekłada się na wzrost rachunków (średnio o 20 proc.) za energię potrzebną do ogrzania domu, której cena z roku na rok i tak rośnie.


Gdzie powstają mostki termiczne?

Można wskazać takie miejsca w konstrukcji budynku, w których mostki termiczne występują częściej niż gdzie indziej.

Konstrukcyjne mostki znajdujemy w miejscach styku elementów, które zbudowane są z różnych materiałów, np. ściana wymurowana z ceramiki łączy się z betonowym nadprożem, a także w miejscach przerwania ciągłości termoizolacji czy w punktach mocowania stolarki okiennej i drzwiowej.

Geometryczne mostki występują tam, gdzie powierzchnia oddająca ciepło jest znacznie większa, niż powierzchnia przyjmująca ciepło, np. w narożnikach domu.

Liniowe mostki termiczne powstają na krawędziach drzwi i okien, na styku płyty balkonowej ze ścianą, płytą stropową lub wieńcem. Na ten typ mostków narażone są przede wszystkim domy szkieletowe, bo sprzyja temu sama konstrukcja takiego budynku.

Punktowe mostki natomiast pojawią się wówczas, gdy nastąpi przebicie izolacji termicznej przez łączniki wykonane z materiałów o dużej przewodności cieplnej, np. przy kominach wentylacyjnych, balustradach, daszkach, listwach i wspornikach.

Teraz skoncentrujemy się na sposobach zminimalizowania ilości występowania mostków termicznych i uniknięcia ich tam, gdzie jest to całkowicie możliwe. Przedstawimy przykłady takich mostków i sposoby na ich usunięcie lub zmniejszenie związanych z nimi uciążliwości.


Uważaj na projekt domu

O tym, że im prostsza bryła wymarzonego domu, tym lepiej dla jego energooszczędności pisaliśmy już wielokrotnie, np. tutaj: Jak zaprojektować dom? i tutaj Dom energooszczędny z piwnicą, poddaszem, garażem i... balkonem.

Warto zapamiętać, że projekt domu musi zawierać jak najwięcej detali, być zatem bardzo dokładny. Tylko wówczas ekipa budowlana, której referencje przed zakontraktowaniem należy sprawdzić, będzie miała szczegółowe wytyczne dotyczące jej pracy na budowie. Nad całością musi czuwać kierownik budowy – fachowiec, który nie jest w żaden sposób związany z firmą wykonawczą. Na tym nigdy nie oszczędzajcie.


Ciepłe i zimne materiały

Przy budowie domu nie da się uniknąć łączenia materiałów o różnym stopniu izolacyjności, bo tego wymagają po prostu poszczególne elementy konstrukcyjne budynku. Trzeba jednak zawsze brać pod uwagę współczynnik przewodzenia λ (lambda), bo różnice pomiędzy materiałami budowlanymi pod tym względem są bardzo duże. Im współczynnik λ niższy, tym lepsza izolacyjność.

Przykładowe współczynniki λ:

  • do 2,5 W/(m·K) – beton zbrojony
  • 0,55–0,75 W/(m·K) – typowe materiały używane do budowy ścian warstwowych (tradycyjne pustaki ceramiczne, silikaty)
  • 0,12 W/(m·K) – beton komórkowy odmiany 400, używany do budowy ścian jednowarstwowych.

W przypadku budowy ścian jednowarstwowych, w których nie ocieplono elementów żelbetowych, wystąpią ogromne straty ciepła w okolicach nadproży i wieńca. Takie ściany muszą być w całości ocieplone warstwą styropianu lub wełny mineralnej, co dodatkowo wyeliminuje także ucieczkę ciepła przez spoiny pomiędzy elementami muru.


Nieprawidłowa izolacja

To najczęściej termoizolacja, która jest zbyt cienka i/lub niestarannie ułożona. Jeśli płyty izolacyjne nie będą szczelnie się ze sobą stykać, to poprzez szczeliny zacznie uciekać ciepło. Ponadto zaprawa klejowa z warstwy zbrojącej, która wniknie w szczeliny i zetknie się ze ścianą, dodatkowo zwiększy straty ciepła. W praktyce takie mury trzeba ocieplać od nowa.


Podłoga na gruncie a ściany fundamentowe i zewnętrzne

Przy połączeniach ścian fundamentowych i zewnętrznych z podłogą na gruncie lub ze stropem nad piwnicą może dojść do przerwania izolacji i powstania mostka. Zapobiec temu można poprzez ocieplenie ścian fundamentowych od zewnątrz i od wewnątrz oraz ocieplić strop piwnicy tak, by ocieplenia te stykały się ze sobą.

W przypadku płyty fundamentowej – jej izolacja powinna szczelnie przylegać do izolacji ścian zewnętrznych.


Ocieplenie cokołu fundamentowego

Jeśli izolacja w tym miejscu będzie zbyt cienka lub niestarannie ułożona, to ciepło przez mostek termiczny ucieknie silnym strumieniem. Podczas większych mrozów może nawet dojść do oblodzenia podłogi w pobliżu ścian zewnętrznych.

Sytuację poprawia ułożenie izolacji na ścianie fundamentowej, ale i tak ciepło będzie uciekać przez fundament do gruntu. Specjalne bloczki cokołowe, izolujące fundament od nadziemia mogą poprawić sytuację.


Drewniana więźba dachowa

W przypadku materiału, jakim jest drewno – bardzo ciepłym - porównując jego λ np. z cegłą, trzeba zachować ostrożność przy budowie drewnianej więźby dachowej. Jeśli izolacja połaci dachu zostanie ułożona jednowarstwowo pomiędzy krokwiami, to staną się one dużymi liniowymi mostkami termicznymi.

Zapobiega temu ułożenie pomiędzy krokwiami oraz przymocowanymi do nich poprzecznie listwami rusztu izolacji dwuwarstwowej. To całkowicie nie wyeliminuje mostków termicznych, ale zamieni liniowe na punktowe, a przez nie ucieka mniejsza ilość ciepła.

Problem mostków termicznych powodowanych przez drewnianą konstrukcję dachu można też radykalnie rozwiązać, układając izolacje nakrokwiową. Znajduje się ona wówczas po stronie zewnętrznej, na deskowaniu kryjącym dach. Izolacja taka zachowuje ciągłość, a mostki punktowe znikają.


Płyta balkonowa a płyta stropowa

Najlepiej byłoby w ogóle zrezygnować z balkonu, ale jeśli bardzo chcecie zachować ten element domu, to trzeba pamiętać o izolacji na obwodzie całej płyty balkonowej lub zastosowaniu specjalnych łączników.

Jeszcze lepszy jest balkon o samonośnej konstrukcji, opartej na słupach, przy której można uniknąć liniowego mostka termicznego, bo nie następuje przerwanie izolacji ścian.


Na styku ścian z oknami i drzwiami

W przypadku okien i drzwi mostki termiczne są skutkiem wadliwego mocowania tych elementów budynku. Trzeba więc pilnować dobrego ich montażu, a także zadbać o ocieplenie nadproży i właściwe osadzenie elementów zewnętrznych – parapetów.

Po zakończeniu budowy zawsze warto poprosić specjalistyczną firmę o przeprowadzenie badania przy użyciu kamery termowizyjnej i zinterpretowanie wyników. Dowiemy się wówczas, gdzie występują mostki termiczne, co da możliwość, przynajmniej częściowego w niektórych przypadkach, naprawienia błędów.

Ewa Grochowska

Źródła:

Grafika:

 
Planergia poleca:
Autor artykułu:
Planergia

Planergia to zespół doświadczonych konsultantów i analityków posiadających duże doświadczenie w pozyskiwaniu finansowania ze środków pomocowych UE oraz opracowywaniu dokumentów strategicznych. Kilkaset projektów o wartości ponad 1,5 mld zł to nasza wizytówka.

Planergia to także dopracowane eko-kampanie, akcje edukacyjne i informacyjne, które planujemy, organizujemy, realizujemy i skutecznie promujemy.

info@planergia.pl