- Ludzie wiedzą, że nie powinni palić śmieci, a w sezonie ciągnie się tu czarny, gryzący dym. I smród jest taki, że nie da się wytrzymać. Wiadomo, że wrzucają do śmieci nie tylko węgiel, ale różne inne świństwa - mówi Wiktor, mieszkaniec Rudy Śląskiej.

Sam węglem już nie pali. Skorzystał z dotacji miasta do wymiany starego pieca węglowego na gazowy. Mimo poniesionych kosztów i nieco wyższych opłat za ogrzewanie jest zadowolony.

- Jednorazowa dotacja pozwoliła mi wymienić kocioł. Jak zima nie jest ostra, to koszty są porównywalne. Jak jest mróz, a ktoś lubi mieć w domu ciepło - koszty są wyższe. Ale za to jest wygoda. Ogrzewanie jest bezobsługowe, ustawiam tylko temperaturę i to wszystko. A najważniejsze, że węgla nie trzeba nosić na drugie piętro - dodaje.

Dokładnie o tych samych korzyściach mówią mieszkańcy Częstochowy, którzy z ogrzewania węglowego przeszli na gazowe. To jednak nie była ich indywidualna decyzja, bo miasto samo przeprowadziło kompleksową rewitalizację swoich zasobów. Chcąc nie chcąc musieli się dostosować.

- Dla mnie najważniejsze, że nie muszę węgla nosić po schodach. To było ponad moje siły. Poza tym, teraz jest o wiele czyściej, bo nie ma sadzy - mówi Krystyna Kwasek, mieszkanka osiedla Dźbów w Częstochowie.

Za to niezadowoleni ze zmiany mówią, że w jak w piecu napalili to mieli ciepło cały dzień, a gazem trzeba grzać na okrągło. Wszystko rozbija się więc o koszty, które w przypadku ogrzewania gazowego są wyższe.

O tym, że ludzie liczą każdą złotówkę, wiedzą okoliczni handlarze węgla, którzy na tej zmianie stracili wielu klientów.

- Ludzie kupowali węgiel nie na tony, ale na wiadra, bo tylko na tyle mieli pieniędzy. Kupowali tyle, żeby przetrwać, ale przynajmniej zbyt był. Zmodernizowali całe osiedle i węgiel leży. A ludzie w domach mają zimno, bo oszczędzają. Nie stać ich na gaz - twierdzi właścicielka składu węgla na osiedlu Dźbów.

Niektórzy inaczej liczą koszty.

- Górnicy zwariowali i cena węgla jest astronomiczna. Jak mam szukać dostawcy, płacić za transport, składować węgiel, płacić kominiarzowi i ponosić dodatkowe koszty, o własnej pracy z tym związanej nie wspomnę, to wolę mieć czyste, komfortowe i bezobsługowe ogrzewanie, które niekoniecznie jest droższe.

Jak policzyć wszystkie elementy, które wymieniłem, to koszty są zbliżone. Trzeba korzystać z udogodnień i nowoczesnych technologii, a nie tkwić w poprzedniej epoce - twierdzi Antoni Siwek, mieszkaniec Niepołomic, który dom ogrzewa gazem, a od niedawna, dzięki dotacji z miasta, ciepłą wodę użytkową zapewnia mu energia słońca.

Nie zawsze walka z niska emisją musi oznaczać rezygnację z kotła węglowego. Dzięki dotacji mieszkańcy mogą też wymieniać stare kotły węglowe na nowe i ekologiczne.

- To jest automat, więc wymaga znacznie mniej obsługi. Nie trzeba kilka razy dziennie chodzić i dokładać do pieca, a i mam oszczędności, bo jest to urządzenie znacznie bardziej wydajne. Jednym słowem, zmiana się opłacała - mówi Jerzy, mieszkaniec Tychów.

Jest tylko jeden problem, na który zwracają uwagę wszyscy, którzy zmienili ogrzewanie na ekologiczne.

- Zależało nam na poprawie czystości powietrza, ale wiele się nie zmieniło, bo sąsiedzi jak dymili, tak dymią. Mamy ekologiczne ogrzewanie, a czasami śmierdzi tak, że okna otworzyć nie można - mówią.

Wyjątek stanowi osiedle Dźbów w Częstochowie. Ponieważ zmodernizowano całe osiedle - problem został rozwiązany i na zanieczyszczone powietrze nikt już nie narzeka.

Krzysztof Turzański