Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie borykał się zupełnie z innymi problemami niż jego odpowiednik na Śląsku. Tutaj bowiem najważniejsze jest dofinansowanie gospodarki wodno-ściekowej, likwidacja zagrożeń osuwiskowych występujących często na gęsto zabudowanych terenach i monitoring bezpieczeństwa w małopolskich zakładach z branży paliwowo-energetycznej.

Specyfika regionu

Powyższe priorytety wynikają wprost z sytuacji środowiskowej regionu. Małopolska zaliczana jest do terenów, na których odnotowano ekstremalne wartości wysokości opadów w Polsce. Niezwykle ważnym elementem w działaniach przeciwpowodziowych jest odpowiedni stan hydrotechnicznych urządzeń zabezpieczających.

Innym problemem są procesy geodynamiczne o charakterze osuwiskowym, obejmujące swoim zasięgiem tereny o gęstej zabudowie. W tej kwestii duże znaczenie mają inwestycje związane z wszelkiego rodzaju pracami budowlanymi, dotyczącymi zmiany warunków statycznych zboczy oraz stoków.

Monitorowania wymagają zakłady związane z branżą paliwowo-energetyczną, w których istnieje duże ryzyko wystąpienia poważnych awarii. Muszą one posiadać wszystkie aktualne i niezbędne raporty o bezpieczeństwie.

Małopolskie priorytety

Inaczej niż na Śląsku, poprawa jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji spalin do atmosfery w komunikacji, emisji pyłów i szkodliwych gazów pochodzących z lokalnych kotłowni węglowych i domowych pieców grzewczych, nie jest najważniejsza. Jednak ważne jest dla funduszu rozwijanie odnawialnych źródeł energii i dążenie do nieustannego poprawiania efektywności energetycznej, co przyczynia się do efektywnego korzystania z zasobów środowiska oraz zmniejszenia emisji CO2 do atmosfery.

Priorytetową kwestią jest również odejście od systemu polegającego na składowaniu odpadów na rzecz systemu polegającego na przetwarzaniu, odzysku surowców oraz energetycznym ich wykorzystaniu.

Pora na przykłady

Krakowski WFOŚiGW podpisał umowy o dofinansowaniu kilkunastu projektów unijnych, dotyczących uporządkowania gospodarki cieplnej, kolektorów słonecznych, a także wdrożenia kompleksowych systemów zarządzania zużyciem energii, na łączną sumę ponad 20 mln zł.

Ta kwota w istotny sposób przyczyni się do tego by subregion limanowsko-sądecko-gorlicki dobrze się rozwijał. Najwięcej z regionu, bo ponad 4 mln 800 tys. zł otrzymał powiat limanowski na zmodernizowanie systemów ciepłowniczych w budynkach użyteczności publicznej.

– W kolektory słoneczne zostanie wyposażona kryta pływalnia w Limanowej, budynek starostwa, wszystkie szkoły ponadgimnazjalne na terenie powiatu, dwa Domy Pomocy Społecznej oraz Dom Wczasów Dziecięcych w Porębie Wielkiej – mówi Jan Puchała, starosta powiatu limanowskiego – Dzięki temu za darmo podgrzewaną wodę będą miały te obiekty nie tylko latem w słoneczne dni, ale nawet i w pochmurne, gdyż będziemy montować bardzo nowoczesne instalacje. Cała modernizacja będzie kosztować 5 mln 700 tys. zł.

Oprócz tego z terenu powiatu limanowskiego dofinansowanie  otrzymała firma Tymbark, która zbuduje jednostki wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej przy wykorzystaniu energii biogazu. Inwestycja warta będzie ponad 9 mln zł, z czego dofinansowanie sięga blisko 4 mln zł.

Dofinansowanie otrzymał również Szpital Powiatowy w Limanowej, który zamontuje 600 kolektorów słonecznych za 2,5 mln zł. Ta inwestycja  będzie dofinansowana ze środków UE kwotą ponad 2 mln 100 tys. zł.

Taniej i sprawniej ogrzewać

We wrześniu 2012 r. rozpoczęły się roboty budowlane w związku z realizacją projektu pn. „Poprawa efektywności energetycznej obiektów powiatu suskiego”. Wykonana zostanie termomodernizacja 10 obiektów użyteczności publicznej będących własnością powiatu suskiego, tj. dwóch zespołów szkół w Jordanowie, zespołu szkół i internatu w Makowie Podhalańskim, Domu Pomocy Społecznej w Łętowni, trzech zespołów szkół w Suchej Beskidzkiej, budynku Starostwa Powiatowego i Powiatowego  Urzędu Pracy również w Suchej Beskidzkiej.

Prace polegać będą na dociepleniu ścian i stropów, wymianie stolarki okiennej w budynkach, gdzie dotychczas nie była wymieniona, wymianie grzejników na nowe z  zaworami termostatycznymi. W budynku internatu w Makowie Podhalańskim planowana jest wymiana kotła węglowego na kocioł gazowy oraz założenie systemu solarnego do przygotowania ciepłej wody użytkowej. Zakończenie wszystkich prac planowane jest na maj 2013 roku, a wartość robót po przetargu wyniosła 5 mln 266 tys. zł.

Zielona energia

Hala sportowa na 1500 widzów i kryta pływalnia w Dąbrowie Tarnowskiej imienia znakomitej siatkarki Agaty Mróz-Olszewskiej, która, o czym chyba niewielu wie, urodziła się w tym mieście, to przykład prospołecznych działań chroniących środowisko naturalne przy wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii.

W celu ograniczenia zużycia gazu do ogrzania wody basenowej oraz ciepłej wody użytkowej, zastosowano proekologiczne rozwiązania. Budynek został wyposażony w kolektory słoneczne, pompy ciepła oraz ekonomizery spalin - urządzenia pozwalające odzyskać część mocy kotłów. Zastosowane rozwiązania w okresie największego nasłonecznienia umożliwiają dogrzewanie wody w basenie otwartym, co pozwala na wydłużenie okresu jego dostępności.

Efektem realizacji projektu są obniżone koszty eksploatacji obiektu oraz zmniejszona emisja zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego. Halę wybudowano w rok i kosztowała prawie 9 milionów złotych. Połowę tej sumy wyłożyła ze swej kiesy Dąbrowa Tarnowska. Powiat dorzucił 400 tysięcy złotych. Około 3 mln zł pochodziło z Unii Europejskiej.

Warto przypomnieć, że na terenie Małopolski znajduje się 6 parków narodowych, 11 parków krajobrazowych, 10 obszarów chronionego krajobrazu, 84 rezerwaty i 2189 pomników przyrody. Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie ma zatem na co wydawać pieniądze.

Grażyna Kurowska