Systemy wymiany powietrza, stosowane w domach, opierają się na wentylacji grawitacyjnej oraz wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła (rekuperacja).

Jakie są najczęściej popełniane błędy w przypadku wentylacji grawitacyjnej? Oto one:
·    zmiana wentylacji grawitacyjnej na mechaniczną już w trakcie budowy domu – sprawia to, iż w użytkowaniu taki system okazać się może niewydolny, nie da się go dobrze wyregulować, co będzie powodowało powstawanie przeciągów w jednym pomieszczeniach, a słabą wymianę powietrza w innych.
·    brak kanałów wywiewnych w pomieszczeniach bez okien, jak np. garderoba czy spiżarnia. Nawiew powietrza powinny zapewniać tam kratki lub otwory, np. w dolnej części drzwi, a wywiew – kanał wentylacyjny.
·    okna bez nawiewników – błąd często popełniany podczas modernizacji starszych budynków. Nowoczesna stolarka okienne jest tak szczelna, że gdy nie zamontujemy nawiewników, to w domu pojawią się charakterystyczne problemy: zaduch, wyłączanie się automatycznych gazowych podgrzewaczy wody, zaparowane szyby, niewysychające ręczniki, rozwój pleśni itp.
·    nawiewniki w łazience – tu z kolei nie powinno ich być, ponieważ wychłodzą pomieszczenie, a tu akurat powinno być najcieplej. Powietrze do łazienki powinno być doprowadzanie przez otwory w dolnej części drzwi.
·    wykonanie otworu w ścianie zamiast podłączenia pomieszczenia do kanału wyciągowego - w przeciwieństwie do kanału, otwór w ścianie zewnętrznej działa jako nawiewnik, chyba że zostanie w nim zamontowany wentylator. Jednak wtedy wentylacja będzie działać tylko okresowo – gdy wentylator zostanie włączony.
·    podłączenie wentylatora wyciągowego do jedynego kanału wentylacyjnego w pomieszczeniu – ten błąd pojawia się najczęściej w kuchniach, gdzie do jedynego kanału przyłącza się okap z wentylatorem. Kiedy wentylator w okapie nie pracuje, hamuje naturalny ruch powietrza w kanale. Najlepiej przyłączyć okap kuchenny do drugiego, odrębnego kanału wentylacyjnego. Jeśli nie ma takiej możliwości, powinno się wykonać otwór wentylacyjny w ścianie kanału powyżej okapu.
·    zastosowanie zbyt krótki lub niewłaściwie rozmieszczonych kanałów – ten błąd znacznie osłabia siłę ciągu. Do wymuszenia wystarczająco intensywnego ruchu powietrza potrzebny jest wówczas wentylator wyciągowy.
·    niewłaściwa lokalizacja otworów wywiewnych w kominie - jeśli otwór wywiewny umieści się wyłącznie po jednej stronie w bocznej ścianie komina, to podczas wiatru zanieczyszczone powietrze może być wtłaczane z powrotem do kanału, a więc powodować tzw. odwrócenie ciągu.
·    umieszczenie zbyt nisko kratek wentylacyjnych – kratki te powinny być umieszczone nie niżej niż 15 cm od sufitu, bo właśnie tam gromadzi się najwięcej zanieczyszczeń powietrza.
·    niewłaściwe rozmieszczenie kanałów wywiewnych - do kanałów wywiewnych powietrze napływa zawsze z miejsc, gdzie napotyka najmniejsze opory. Do kanałów wywiewnych zbyt odległych od miejsc, z których mają usuwać zanieczyszczone powietrze, nie będzie ono napływać i wskutek tego pomieszczenia bez kanałów wywiewnych nie będą należycie przewietrzane.
·    Zbudowanie kanałów wentylacyjnych w ścianach zewnętrznych – są one wówczas narażone na wychładzanie, w efekcie czego ciąg w nich zanika. Kanały lepiej zatem umieszczać w ścianach wewnętrznych, a jeśli muszą przebiegać w ścianach zewnętrznych, należy je dobrze ocieplić.
·    Podłączenie kilku pomieszczeń do wspólnego kanału wentylacyjnego - nie tylko nie zapewnia skutecznej wentylacji, ale sprzyja przenikaniu nieprzyjemnych zapachów i szkodliwych substancji pomiędzy pomieszczeniami.
·    brak izolacji termicznej i akustycznej przewodów wentylacji mechanicznej – błąd ten powoduje, że w domu słychać szum pracujących wentylatorów i przepływającego powietrza, a na ściankach kanałów może skraplać się wilgoć. Występują także straty ciepła.

Wiele z tych błędów powtarzanych jest w przypadku systemów wentylacji mechanicznej z rekuperacją (odzyskiem ciepła). Ten rodzaj wentylacji ma jednak swoją specyfikę i wady, które występują tylko w przypadku tego rodzaju systemu. Należą do nich:
·    instalowanie rekuperatora w nieogrzewanym pomieszczeniu, poza strefą izolowaną -  decydując się na montaż tego typu instalacji temperatura w pomieszczeniach nie może być niższa niż 8 stopni C. Jeśli w danym pomieszczeniu jest zbyt chłodno (np. poddasze) należy je dodatkowo ocieplić.
·    brak szczelin między dolną krawędzią drzwi a podłogą – taka szczelina zapewnia wystarczający przepływ powietrza zewnętrznego. Jej przekrój musi wynosić co najmniej 80 cm2. Dopływ powietrza wewnętrznego do pomieszczeń mokrych (kuchnia, łazienka, WC) oraz pomieszczeń gospodarczych (garderoba, spiżarnia) powinien być zapewniony przez szczeliny o przekroju min. 200 cm2. Ponadto dywany czy wykładziny z wysokim włosiem nie mogą ograniczać przepływów.
·    montaż  nieszczelnej stolarki okiennej – okna powinny być jak najbardziej szczelne, aby uniknąć strat energetycznych i wypływu ciepłego powietrza. Nie powinny mieć więc zamontowanych nawiewników czy mikrowentylacji.
·    zabudowanie przewodów wentylacyjnych i utrudniony dostęp do rekuperatora.
·    brak zróżnicowania przekrojów kanałów wentylacyjnych.
·    wykonanie instalacji z niezaizolowanych kanałów miękkich.
·    stosowanie zagiętych przewodów elastycznych zamiast kolan, co drastycznie zwiększa opory instalacji.
·    stosowanie rekuperatora o zbyt małej mocy.
·    wykonanie instalacji bez oparcia o sporządzony projekt i brak jakiejkolwiek dokumentacji.
·    brak dostosowania systemu grzewczego czy klimatyzacji do domu z rekuperacją.
·    montaż rekuperacji w domu z wentylacją grawitacyjną.
·    brak elementów łączących zapewniających odpowiednią szczelność instalacji (np. nypli, muf, opasek, taśm uszczelniających).
·    brak jakichkolwiek mocowań instalacji.

Jak widać, błędów można popełnić mnóstwo, zarówno w przypadku wentylacji grawitacyjnej, jak i mechanicznej. Na koniec warto wymienić jeszcze jeden, wspólny dla obu systemów – to nierzetelni lub źle przygotowani fachowcy, którzy je montują. Przed wybraniem firmy należy sprawdzić opinie o niej, dopytać o certyfikaty i doświadczenia. Nawet najlepiej zaprojektowany system może bowiem rozłożyć kiepski instalator.

Ewa Grochowska

Źródła:
-    www.budujemydom.pl
-    www.e-instalacje.pl