Podobnie jest z tzw. chłodnymi dachami, które odbijają promienie słoneczne i utrzymują we wnętrzu budynku niższą temperaturę.

Jest jednak różnica pomiędzy chłodnymi dachami a białymi ubraniami. Dachy takie nie muszą być białe. W ostatnich latach opracowano produkty tzw. cool color, które przy zastosowaniu ciemnych pigmentów zachowują właściwości refleksyjne. Dzięki nim chłodne dachy mogą być np. w kolorze zielonym, czerwonym czy niebieskim.

Decyduje powierzchnia

Postawienie domu to dopiero początek czekających nas wydatków. Dlatego też mając na uwadze to, że ceny energii stale rosną, musimy zwrócić uwagę na to, by jego dach posiadał prawidłową izolację termiczną, tj. aby był ciepły, szczególnie zimą.

Paradoksalnie zbyt wysoka temperatura dachu latem może powodować straty energii oraz wpływać na szybką degradację pokrycia dachowego. Stąd właśnie narodziła się idea tzw. chłodnych dachów.

Określenie „chłodny dach” odnosi się wyłącznie do materiałów, z których wykonane  jest pokrycie dachu. Dlatego też jego izolacja, będąca również barierą zatrzymującą przepływ ciepła do i z wnętrza budynku, nie wchodzi w skład definicji chłodnego dachu. W sumie o efektywności termicznej budynku decyduje więc właściwa kombinacja dachu chłodnego oraz izolacji.

Chłodne dachy odbijają znaczną część padających promieni słonecznych i w ten sposób oddają energię z powrotem do atmosfery. Tylko nieznaczna część promieniowania absorbowana jest jako energia cieplna. Dzięki zmniejszeniu emisji ciepła do wnętrza budynku, zmniejszone zostaje obciążenie urządzeń chłodzących podczas ciepłych miesięcy w roku.

Dwie cechy

Materiały wykorzystywane do wykonywania pokryć dachowych charakteryzują dwie cechy fizyczne. Pierwsza to współczynnik odbicia promieniowania słonecznego (określany również jako refleksyjność lub albedo). Jest to stosunek sumy energii słonecznej padającej na dach do ilości energii przez dach odbitej. Druga cecha to emisja termiczna, czyli zdolność do odprowadzania zaabsorbowanej energii cieplnej.

W praktyce nie ma jednej definicji chłodnego dachu . Najczęściej mówiąc o nim podaje się tą, która została przygotowana przez  amerykańską Cool Roof Rating Council (Rada ds. Klasyfikowania Chłodnych Dachów). Według niej, jest to produkt, który charakteryzuje się współczynnikiem odbicia promieniowania słonecznego (albedo) co najmniej 0,70 oraz emisją termiczną minimum 0,75.

Dachówki i blacha

Wśród osób budujących domy dużą popularnością, jako materiał pokryciowy, cieszą się dachówki. Na rynku występują one w szerokiej palecie kolorystycznej co powoduje, że mają one zróżnicowane albedo - od 0,18–0,20 do nawet 0,73–0,74 (w przypadku białych dachówek cementowych).

Nie mniej jest budynków pokrytych blachą metalową, aluminiową czy miedzianą. Czyste aluminium odbija około 60 proc. światła, lecz mimo tak dobrych parametrów materiał ten nie sprawdza się na chłodnych dachach.

Stanowi on bowiem bardzo dobry przewodnik ciepła, co sprawia, że zaabsorbowana przez niego energia słoneczna bardzo szybko przenoszona jest na niższe warstwy dachu.

Stąd też w praktyce budowlanej stosuje się najczęściej barwione powłoki polimerowe, które w sposób znaczący podnoszą użyteczność dachów metalowych. Już cienka powłoka pozwala uzyskać współczynnik odbicia porównywalny ze znacznie grubszymi białymi powłokami naniesionymi na inne materiały dachowe.

Ich receptura oparta jest najczęściej na materiale bazowym (np. żywicy akrylowej) oraz odpowiednio dobranych barwnikach. Współczynnik odbicia takich powłok dachowych może kształtować się na poziomie 0,70–0,85.

Oprócz koloru powłoki znaczącą rolę odgrywa tutaj także stopień jej chropowatości. Białe powłoki o strukturze tynku (chropowate) charakteryzować się będą gorszymi parametrami niż gładkie powierzchnie o nieco ciemniejszej barwie (np. żółtej).

Na pomoc środowisku

Z jednej strony stosując chłodne dachy  oszczędzamy energię, a z drugiej dbamy o nasze naturalne środowisko, ponieważ ich obecność wpływa na obniżenie emisji do atmosfery dwutlenku węgla. Energia słoneczna zaabsorbowana przez dach, oddawana jest w późniejszym okresie w postaci energii cieplnej.

Z badań specjalistów zajmujących się chłodnymi dachami wynika, że gdybyśmy pokrywali budynki jasnymi powłokami dachowymi, zwłaszcza w miastach, w połączeniu z jasnymi powierzchniami ulic, moglibyśmy zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych (w skali światowej) o 44 miliardy ton.

Wyliczono, że chłodny dach na typowym nowym budynku o powierzchni 180 m2 pozwala zredukować emisję CO2 o ponad 103 kg rocznie.

Dodatkowo, stosowanie chłodnych dachów w miejskich aglomeracjach pozwoliłoby ograniczyć, czy nawet zlikwidować  zjawisko tzw. „miejskich wysp gorąca”, polegające na wzroście średniej temperatury o 1 do 5°C w porównaniu z sąsiadującymi obszarami wiejskimi.

Wymierne korzyści

Prowadzone od kilkunastu lat badania wykazały, że żywotność chłodnych dachów jest dłuższa w porównaniu ze standardowymi konstrukcjami narażonymi na codzienny ładunek promieniowania ultrafioletowego (UV), podczerwonego (IR) i wilgoć.

Z obserwacji prowadzonych w budynkach z chłodnymi dachami wynika, że wspomagają one oszczędzanie energii, redukują efekt podwyższonej temperatury w obszarach miejskich, a dzięki większej tzw. bezobsługowości obniżają koszty utrzymania dachu.

Jego zalety jako pierwsi dostrzegli Amerykanie. W Stanach Zjednoczonych rząd włączył projekty  inwestycyjne zawierające chłodne dachy do subsydiowanego programu zielonego budownictwa.

Dobry kierunek

W warunkach klimatycznych występujących w Polsce odpowiedni  mikroklimat wewnątrz budynku uzyskuje się najczęściej poprzez zastosowanie odpowiednio dobranej, głównie pod względem grubości oraz zabezpieczonej przed wilgocią, warstwy termoizolacyjnej dachu.

Jednak, jak się okazuje, można go także otrzymać stosując chłodne dachy, gdzie odpowiednia powłoka pozwala m.in. zredukować o ponad połowę  zużycie energii elektrycznej przez urządzenia klimatyzacyjne.

Dlatego też warto zastanowić  się, budując coś nowego czy przystępując do remontów, nad wyborem chłodnego dachu. Ten wybór może okazać się dobrym ekonomicznym wyborem. Ekologicznym na pewno.

Wincenty Bryński