więc należy się zastanowić zarówno nad opłacalnością poszczególnych rozwiązań, jak również nad potencjalnymi szansami łączenia różnych form pomocy w celu maksymalnego skrócenia okresu zwrotu z instalacji.

Sprzedaż nadwyżek energii

Obecnie obowiązuje Prawo energetyczne wraz z nowelizacją z lipca 2013, a więc tzw. mały trójpak. W oparciu o to prawo możliwa jest sprzedaż nadwyżek energii wytworzonych w mikroinstalacji po cenie w wysokości odpowiadającej 80 proc. ceny sprzedaży energii na rynku konkurencyjnym w roku poprzednim - cena podawana przez URE na koniec marca każdego roku.

W praktyce jest to zupełnie nieopłacalne, gdyż wartość ta dotyczy ceny netto, a więc ceny bez opłat stałych, przesyłowych i VATu, co daje około 15 gr/kWh.

Można przyjąć, iż instalacja o mocy 3kW, która w ciągu roku  w ciągu roku generuje około 3000 kWh, przyniesie nam jedynie 450 zł/rok, zakładając, że cały prąd będziemy sprzedawali do sieci.

Znacznie bardziej opłaca się więc zużywać prąd na własne potrzeby, jednak problem w tym, iż profil zużycia energii w gospodarstwie domowym nie pokrywa się z profilem produkcji energii w mikroinstalacji.

Rozwiązaniem może być magazynowanie wytworzonej energii, co jednak dodatkowo podnosi koszty inwestycyjne i wydłuża okres zwrotu.

Wiele krajów stosuje system rozliczania netto, tzw. net-metering,  jednak w Polsce jest to całkowicie nieopłacalne gdyż – w obecnym systemie - właściciel mikroinstalacji zużywa energię na własne potrzeby, nadwyżkę oddaje do sieci za symboliczną kwotę 15 gr/kWh, zaś zakupu energii z sieci dokonuje po cenie około 65 gr/kWh.

Aktualny, bardzo niekorzystny, system rozliczeń sprawia, iż liczba prosumentów jest znacznie niższa niż w krajach, takich jak Czechy, Niemcy czy Wielka Brytania.

Taryfy gwarantowane

Od 1 stycznia 2016 wejdzie w życie Ustawa o OZE, w ramach której wprowadzone zostaną tzw. taryfy gwarantowane umożliwiające sprzedaż energii w ramach długoterminowych (15-letnich) umów gwarantujących określone stawki.

W przypadku instalacji PV, stawki gwarantowane dla mikroinstalacji wyniosą odpowiednio:
·    75gr/kWh – instalacja o mocy do 3kW
·    65gr/kWh – instalacja o mocy powyżej 3kW do 10k.
Przyjmując te same założenia, co powyżej, a więc 3000 kWh/rok z mikroinstalacji o mocy 3kW widzimy, iż przychód w przypadku sprzedaży całej ilości do sieci (a mamy do tego pełne prawo) wyniesie 2250,00 zł. 

W przypadku taryf gwarantowanych pojawia się pytanie, jaki model rozliczeniowy przyjąć, a więc czy w pierwszej kolejności produkować energię na własne potrzeby, czy oddawać całość energii do sieci, zaś na własne potrzeby dokonywać zakupu energii z sieci?

Przyjmując zakładane w Ustawie stawki, sprawa jest dosyć prosta – są one na tyle korzystne, że opłaca się całość wyprodukowanej energii oddawać do sieci, a następnie zakupić prąd na własne potrzeby.

Co istotne, to prosument decyduje, ile energii zużyje na własne potrzeby, a ile odda do sieci. Sprzedaż całości wyprodukowanej energii nie może zostać w żaden sposób zakwestionowana przez zakład energetyczny.

Więcej o taryfach gwarantowanych i stawkach

Dotacje dla osób fizycznych – Program Prosument

O ile w powyższych rozważaniach rozpatrywaliśmy wsparcie eksploatacyjne, dotacje (np. program Prosument) stanowią wsparcie inwestycyjne.

W obecnym kontekście legislacyjnym (tzw. mały trójpak), jak również w ramach Ustawy o OZE w obecnym kształcie nie ma przeszkód, aby łączyć oba rodzaje pomocy, więc dotacje inwestycyjne z wsparciem eksploatacyjnym w postaci taryf gwarantowanych lub net-meteringu. Łączenie wsparcia dotacyjnego ze sprzedażą nadwyżek po cenie hurtowej (80 proc. – 2015 r.; 100 proc – 2016 r.) również nie stanowi problemu.

Należy jednak zauważyć, iż Instytut Energetyki Odnawialnej, a także instytucje pośredniczące w systemie dotacji inwestycyjnych wskazują na konieczność ograniczenia wsparcia dotacyjnego dla inwestycji korzystających z taryf gwarantowanych, aby uniknąć nadmiarowego charakteru pomocy. Można więc spodziewać się, iż w zmodyfikowanym kształcie Programu Prosument możliwe jest ograniczenie pomocy inwestycyjnej dla instalacji, które będą korzystały z taryf gwarantowanych.

W nowelizacji Ministerstwo Gospodarki chce jednak jednoznacznie rozstrzygnąć kwestię łączenia pomocy na poziomie inwestycji z pomocą operacyjną, czyli taryfami gwarantowanymi.

W uchwalonej ustawie o OZE znalazł się zapis ograniczający możliwość łączenia obu tych pomocy, jednak dotyczył on tylko projektów objętych systemem aukcyjnym. W przypadku mikroinstalacji objętych systemem taryf gwarantowanych podobnego zapisu w ustawie zabrakło, co wywołało spore zamieszanie na rynku OZE. Teraz resort gospodarki chce jednoznacznie wykluczyć możliwość łączenia wsparcia inwestycyjnego i operacyjnego przy okazji nowelizacji ustawy o OZE.

Dodatkowo, aby uniemożliwić zbyt wysokie wsparcie dla mikroinstalacji, Ministerstwo Gospodarki chce wprowadzić do ustawy o OZE zapis, zgodnie z którym przyszli właściciele mikroinstalacji muszą złożyć oświadczenie, w którym wskażą, że przyznaną pomoc uzasadniają określone koszty inwestycji.

Patryk Swoboda

Konsultacja merytoryczna Rafał Matlak firma Klimaterm. Wykorzystano materiały Instytut Energetyki Odnawialnej.

Wykorzystano materiały portalu gramwzielone.pl