Rekuperator to wymiennik ciepła. Od kilkunastu lat jednak powstają już bardziej skomplikowane urządzenia - to centrale wentylacyjne nawiewno-wywiewne, które umożliwiają odzyskiwanie ciepła z powietrza wywiewanego na zewnątrz budynku lub z pomieszczenia.

Podstawową funkcją central jest nawiewanie świeżego powietrza i wywiewanie zużytego (wentylacja nawiewno-wywiewna) z domu oraz sterowanie intensywnością tej wymiany w zależności od aktualnych potrzeb. Centrale wyposażone są w filtry oczyszczające powietrze nawiewane do budynku i zabezpieczające rekuperator oraz instalację przed gromadzeniem się kurzu.

Dobrze izolowane budynki z nowymi oknami, wyposażone w tradycyjną wentylację naturalną, czyli grawitacyjną nie zapewniają dobrej wymiany powietrza, a nieraz dochodzi w nich do zawilgocenia ścian i rozwoju pleśni.

Jakie są zalety rekuperacji? Po pierwsze – komfort przebywania w domu, gdzie jest ona zamontowana, z powodu przyjaznego mikroklimatu, który wówczas powstaje we wnętrzach. Świeże powietrze przy tym systemie jest gwarantowane przez 24 godziny na dobę.

Po drugie – powietrze napływające do domu jest filtrowane, a więc pozbawione zanieczyszczeń takich, jak pyłki, owady, czy inne alergeny. Po trzecie – z budynku usuwane jest zużyte powietrze, dlatego nie czujemy w nich zaduchu, nieprzyjemnych zapachów czy wilgoci.

Po czwarte – w domach z rekuperacją nie ma przeciągów, bo nie trzeba w nich otwierać okien ani drzwi celem przewietrzenia pomieszczeń. Nie ma w nich także kłopotów z zaparowanymi oknami i lustrami.

Rekuperacja ma jednak swoje wady, z których każdy inwestor powinien zdawać sobie sprawę. Jej największym minusem jest chyba wysoki koszt całego systemu, na co składa się rozległa sieć kanałów wentylacyjnych i cena centrali wentylacyjnej z rekuperatorem. Warto pamiętać, iż cena ta waha się w granicach od 6 do 8 tysięcy zł. Natomiast koszt zbudowania całej instalacji osiąga pułap około 15 tysięcy zł. Do tego dochodzi przegląd serwisowy raz w roku oraz wymiana filtrów raz na 2-3 miesiące.

Rekuperator pracuje bez przerwy, pobierając prąd, przez co zużycie energii przez budynek rośnie, choć nie jest ono duże. Urządzenie emituje także pewien poziom hałasu (coraz mniej zresztą uciążliwego), dlatego należy je montować z dala od sypialni.

Chcąc jednak czerpać pełne korzyści z domowej rekuperacji, trzeba pamiętać o kilku zasadach, których zastosowania wymaga ten system:

- w domu z rekuperacją nie może działać wentylacja grawitacyjna/naturalna, bo jej kanałami uciekałoby ciepło. Jeśli taki system istniał wcześniej, po zamontowaniu centrali mechanicznej należy go zaślepić;
- drzwi do garażu i kotłowni, które zwykle nie są wentylowane za pomocą rekuperatora, powinny szczelnie odgradzać te pomieszczenia od pozostałych części domu. Drzwi takie muszą posiadać dodatkowy próg i i uszczelkę w ich dolnej części;
- w domach z rekuperacją należy stosować kominki z zamkniętymi komorami spalania, które powietrze niezbędne do procesu spalania pobierają niezależnym kanałem z zewnątrz;
- należy zapewnić swobodny przepływ powietrza pomiędzy pomieszczeniami, poprzez wycięcie w drzwiach wewnętrznych otworów lub podcięć;
- w budynkach z centralami rekuperacyjnymi należy zrezygnować z dużego okapu kuchennego na rzecz pochłaniacza filtrującego powietrze znad kuchenki, a następnie wyrzucającego go z powrotem do pomieszczenia;
- wentylacja mechaniczna powinna wykluczyć stosowanie w domu ogrzewania nadmuchowego;
- tylko rekuperacja pozwala zastosować gruntowy wymiennik ciepła (GWC), co należy wykorzystać, gdyż dzięki temu powietrze napływające do wymiennika rekuperatora będzie chłodniejsze latem i cieplejsze zimą. Na GWC nie należy się jednak decydować, gdy instalacja wewnętrzna umieszczona jest pod fundamentami budynku.

Przy podejmowaniu decyzji o zamontowaniu w domu systemu rekuperacji trzeba brać uwagę także model rodziny i styl jej życia. Z pewnością rekuperacja nie będzie opłacalna dla np. dwóch osób żyjących pod jednym dachem, z których każda wychodzi z domu o 8.00 rano o wraca o 18.00 popołudniu. Wówczas lepiej wybrać wentylację grawitacyjną.

Na koniec warto przypomnieć o jeszcze jednej sprawie związanej z rekuperacją – o wartości odzyskanego ciepła. To samo urządzenie, np. centrala wentylacyjna z rekuperatorem przeciwprądowym, może być opłacalne - nakłady zwrócą się bardzo szybko - gdy ciepło będzie pochodziło z grzałek elektrycznych, ale gdy ciepło pobierzemy z kotła na pellety lub brykiety, zwrot będzie trwał kilkanaście lat. Cena ciepła z różnych źródeł nie przekłada się bezpośrednio na czas zwrotu nakładów, ale warto zdać sobie sprawę, jak duża może być ta różnica.

Ewa Grochowska

Źródła:

-        www.rynekinstalacyjny.pl

-        dom.wp.pl

-        www.wentylacyjny.pl