Ze wszystkich elementów budynku dach jest najbardziej narażony na niekorzystne oddziaływanie temperatury (wahania temperatury, różnice temperatury) w aspekcie wymiany ciepła przez przegrodę budowlaną a także naprężeń termicznych.

Jednoznaczne określenie dachu wymaga określenia formy dachu, jego spadku, pochylenia połaci dachowej i rzutu. Obok powyższych danych istotnym jest rozwiązanie konstrukcji nośnej, przyjęcie rodzaju pokrycia dachowego, sposobu odwodnienia połaci dachowej oraz ocieplenia dachu.

Realizacja i koszty utrzymania budynku związane są w znacznym stopniu od zastosowanych rozwiązań projektowych dachu. Niektóre dachy cechuje wysoki poziom techniki budowlanej, inne są najprostszymi konstrukcjami ciesielskimi. Skomplikowane dachy wymagają najczęściej licznych detali projektowych, które wymagają właściwego zaprojektowania. W przypadku nietypowych rozwiązań dodatkowo istnieje zwiększone prawdopodobieństwo błędów powstałych na etapie realizacji.

Budynki, z wieńczącymi je dachami, to obiekty w których człowiek spędza większą część swojego życia, w których chce mieć zapewnione bezpieczeństwo konstrukcji, użytkowania, odpowiednie warunki mikroklimatu wnętrz, ochronę przed hałasem i drganiami, ochronę cieplno-wilgotnosciową oraz minimalizację zużycia energii na cele ogrzewcze. Wobec powyższego projektowanie dachów i stropodachów oraz pokryć dachowych powinno uwzględniać wszystkie wyżej wymienione aspekty.

Formy dachów

Forma projektowanego dachu uzależniona jest w znacznej mierze od wymagań warunków zabudowy lub zapisów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla danego terenu, na którym będzie usytuowany budynek. Dodatkowo forma dachu zależy od m.in.: rodzaju zastosowanego pokrycia dachowego, strefy klimatycznej (np. tereny obfitujące w duże opady śniegu z dużym kątem nachylenia), a także od przeznaczenia poddasza (rozwiązania funkcjonalne).

Dachy przykrywające większe budynki (np. przemysłowe, użyteczności publicznej, produkcyjne) mogą być kształtowane jako dachy o połaciach płaskich jednospadkowe i dwuspadkowe, dachy pilaste, łukowe lub fałdowo-łukowe, kołowe a także jako przekrycia przestrzenne. Możliwe są także formy dachów będących „połączeniem” form podstawowych a także formy specjalne. Powstają one np. w przypadku dachów spadzistych realizowanych na budynkach o nieregularnym rzucie (brak kątów prostych). Takie rozwiązania są bardzo interesujące z punktu widzenia architektonicznego, wymagają jednakże sporo uwagi w zakresie rozwiązań detali projektowych oraz sposobów odwodnienia.

Nowe i często nietypowe formy dachów powstają także dzięki rozwiązaniom konstrukcyjnym takim jak konstrukcje podwieszane, lub konstrukcje pneumatyczne.

Paweł Krause