Deklaracja środowiskowa III typu jest potwierdzana przez niezależne i wiarygodne na rynku jednostki (w Polsce Instytut Techniki Budowlanej) na podstawie przeprowadzonej analizy cyklu życia produktu (metoda LCA). Cykl życia produktu, jak sama nazwa wskazuje, obejmuje cały proces jego istnienia – od pozyskania surowców, transport, przez proces produkcyjny, użytkowanie, konserwację aż po ewentualny recykling.

Na każdym z tych etapów zużywane są surowce naturalne, energia oraz generowane są zanieczyszczenia. Czyli następuje wpływ na środowisko, który niesie ze sobą nie zawsze ekologiczne skutki. Na podstawie przeprowadzonej analizy LCA można wydać deklarację środowiskową III typu, dokument zawierający zbiór wiarygodnych i wyrażonych liczbowo wielkości, za pomocą których szacuje się obciążenia środowiskowe dla danego wyrobu budowlanego.

ATLAS A EKOLOGIA

Firma ATLAS zdecydowała się na oszacowanie takiego właśnie oddziaływania na środowisko metodą LCA i wydanie deklaracji środowiskowej III typu. Do analizy wybrano system ociepleń ATLAS ETICS obejmujący wyroby, które mogą być stosowane podczas wykonywania ociepleń ścian zewnętrznych budynków przy użyciu styropianu.

Ponieważ system ATLAS ETICS umożliwia wiele rozwiązań materiałowych, zdecydowano się na wyodrębnienie 5 konkretnych układów ociepleniowych. Każdy z nich obejmuje wszystkie elementy niezbędne do wykonania ocieplenia (klej do styropianu, styropian, łączniki, klej do warstwy zbrojonej, siatkę zbrojącą, podkład tynkarski), ale różni się rodzajem tynku cienkowarstwowego stanowiącego zewnętrzną warstwę ocieplenia. Na potrzeby analizy LCA i obliczeń oddzielnie sprawdzono układy ociepleniowe z tynkami:

- mineralnymi,
- akrylowymi,
- silikatowymi,
- silikonowymi,
- silkonowo-silikatowymi.

Aby zbadać wpływ na środowisko, zbadano cały etap produkcji materiałów, czyli wszystkie działania począwszy od wydobycia i przetransportowania surowców, proces produkcji i pakowania gotowych wyrobów wraz z ich transportem na terenie fabryki, do bramy zakładu produkcyjnego.

Dane do obliczeń pochodziły ze wszystkich fabryk ATLASA z 2012 roku. Niezależnym weryfikatorem danych i wykonawcą obliczeń był Instytut Techniki Budowlanej w Warszawie. Zarówno sposób zbierania danych, jak i zasady obliczeń w metodzie LCA są szczegółowo opisane w szeregu norm*. W wyniku przeprowadzonej analizy życia produktów wchodzących w skład systemu ociepleń ATLAS ETICS określono wszystkie czynniki, które mają wpływ na środowisko na etapie produkcji.

Badano:

1. podstawowe parametry środowiskowe (m.in. globalne ocieplenie, uszczuplenie stratosferycznej warstwy ozonowej, zakwaszenie gleby i wody)
2. parametry opisujące zużycia zasobów naturalnych (m.in. odnawialnej i nieodnawialnej energii, odnawialnych i nieodnawialnych paliw wtórnych)
3. parametry opisujące ilość i rodzaj odpadów (m.in. niebezpiecznych i innych)

Obliczenia zostały wykonane dla jednostki deklarowanej w postaci 1 m2 ocieplenia i uwzględniały każdy z materiałów wchodzących w skład systemu. Oszacowano wskaźniki dla 5 układów ociepleniowych ATLAS ETICS, dla ocieplenia przy użyciu płyt styropianowych o grubości 10 cm, 12, 15 i 20 cm, aby oszacować na ile zmienia się oddziaływanie środowiskowe w zależności od grubości materiału do izolacji cieplnej.

Dzięki analizie uzyskaliśmy dokładne informacje, w jaki sposób wyprodukowanie materiałów potrzebnych na wykonanie 1 m2 ocieplenia ścian zewnętrznych wpływa na środowisko naturalne.

PODSUMOWANIE

Klienci i inwestorzy spotykają się z wyrobami, które są przez producentów czy sprzedawców określane mianem przyjaznych środowisku. Problem jednak w tym, jak odróżnić, co jest rzeczywiście ekologiczne, a co jest tylko w ten sposób przedstawiane. Jak sprawdzić, że dany producent nie tylko chwali się swoimi osiągnięciami w zakresie ekologii, ale również realizuje je w praktyce?

Cenną informacją o kupowanych wyrobach budowlanych może być to, czy posiadają one odpowiednie dokumenty, czy ich producent dba o środowisko. Wiedza ta może ułatwić podjęcie decyzji i wybranie produktów, które w najmniej szkodliwy sposób wpływają na środowisko. Deklaracje środowiskowe są zarówno w Polsce, jak i w Europie całkowicie dobrowolne, nie są jeszcze wymagane przez żadne przepisy.

Przeprowadzenie analizy LCA i upublicznienie jej wyników w postaci deklaracji środowiskowej dla systemu ociepleń ATLAS ETICS może skutecznie wspierać promowanie ekologicznych wyrobów i zapobiegać przypadkom nieuczciwej konkurencji, przedstawiającej nieprawdziwe lub niepełne informacje ekologiczne o wyrobach budowlanych.

* PN-EN ISO 14020:2003 Etykiety i deklaracje środowiskowe. Zasady ogólne.
PN-EN ISO 14025:2009 Etykiety i deklaracje środowiskowe – Deklaracje środowiskowe III typu–
Zasady i procedury.
PN-EN ISO 14040:2009 Zarządzanie środowiskowe – Ocena cyklu życia – Zasady i struktura.
PN-EN 15804:2012 Zrównoważoność obiektów budowlanych – Deklaracje środowiskowe wyrobów – Podstawowe zasady kategoryzacji
wyrobów budowlanych.