Obok bezpośrednich efektów ekologicznych ma on za zadanie wypromować nowe rozwiązania techniczne w budownictwie. Ważnym elementem wdrożenia Programu jest także podniesienie świadomości Polaków w zakresie ekonomicznych korzyści takiej inwestycji.

Już od 2021 roku wszystkie nowe budynki będą musiały spełniać wysokie wymagania unijne w zakresie energochłonności. Wpłynie to bez wątpienia na wycenę takich obiektów.

Pierwszy taki program

Program stanowi impuls do zmiany sposobu budowania domów w Polsce i poza korzyściami finansowymi dla wszystkich zainteresowanych inwestorów niewątpliwie przyniesie znaczący efekt edukacyjny dla społeczeństwa. Jest to pierwszy taki ogólnopolski instrument wsparcia dla budujących domy o niskim zużyciu energii.

Dofinansowanie ma formę częściowej spłaty kapitału kredytu bankowego zaciągniętego na budowę domu. Dotacja wypłacana jest na konto kredytowe inwestora po zakończeniu budowy i potwierdzeniu uzyskania wymaganego standardu energetycznego przez budynek. Wysokość dofinansowania jest uzależniona od uzyskanego wskaźnika rocznego jednostkowego zapotrzebowania na energię użytkową do celów ogrzewania i wentylacji (EUco), obliczanego zgodnie z wytycznymi NFOŚiGW, a także od spełnienia innych warunków, w tym dotyczących sprawności instalacji grzewczej i przygotowania wody użytkowej (szczegóły w Załączniku nr 3 do Programu).

Przystąpienie do programu to niewątpliwie korzyści dla gospodarstw domowych w postaci: dopłaty do kredytu, pokrywającej część wyższych kosztów inwestycyjnych oraz koszty weryfikacji projektu budowlanego i potwierdzenia osiągniętego standardu energetycznego, niższych kosztów eksploatacji budynku i podniesienia jego wartości. Jego budżet to  300 mln zł. Środki te pozwolą na realizację ok. 12 tys. domów jednorodzinnych i mieszkań w budynkach wielorodzinnych. Wdrażany będzie do 2018 roku, a wydatkowanie środków z nim związanych  zakończy się  31.12.2022 r.

Dofinansowanie ma formę częściowej spłaty kapitału kredytu bankowego zaciągniętego na budowę domu

Dla kogo i ile?

W Polsce istnieją dwa określenia standardu energetycznego dla domów jednorodzinnych: NF40 i NF15.  Wskaźnik EUco dla NF40 czyli domu energooszczędnego  wynosi  ≤ 40 kWh/(m²*rok) a dla NF15 tj. domu pasywnego – ≤ 15 kWh/(m²*rok). Oprócz kryterium wysokości EUco, budynek musi spełniać również szereg innych wymagań, m.in. mieć zamontowaną wentylację mechaniczną z wysokowydajnym odzyskiem ciepła, odpowiednią izolację przegród zewnętrznych oraz określoną szczelność na przenikanie powietrza.

Projekty w standardzie NF40 posiadają wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła oraz odpowiednią termoizolacyjność przegród, dzięki temu kwalifikują się do dopłaty do kredytu w ramach programu NFOŚiGW. Ważną rolę przy wdrażania Programu pełnią weryfikatorzy - audytorzy energetyczni Programu. Czuwają oni nad prawidłowym przygotowaniem inwestycji na etapie projektowym oraz zgodności wykonania z założonymi parametrami energooszczędności. Aktualnie w Polsce działa 51 weryfikatorów.

Jaka jest wysokość dofinansowania? Uzależniona jest ona od uzyskanego i potwierdzonego przez weryfikatora standardu energetycznego budynku: dla standardu NF40 dotacja wynosi 30 000 zł brutto a dla standardu NF15 to 50 000 zł brutto.

Budując dom energooszczędny z dopłatą w wysokości 30 000 zł musimy mieć świadomość poniesienia  dodatkowych  kosztów. Są one związane m.in. z zakupem i zastosowaniem materiałów o bardzo dobrych parametrach izolacyjności termicznej. W takim domu trzeba zastosować urządzenia instalacyjne o odpowiednich parametrach technicznych w tym wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła. Ich montażem powinni zająć się fachowcy doświadczeni w budowie energooszczędnych domów.

Powyższe elementy będą miały wpływ na podniesienie kosztów związanych z budową domu i znacznie przekroczą kwotę dotacji. Dlatego też program skierowany jest do inwestorów, którzy świadomie podejmą decyzję o budowie energooszczędnego domu.

Budując dom energooszczędny z dopłatą w wysokości 30 000 zł musimy mieć świadomość poniesienia  dodatkowych  kosztów

Od pomysłu do weryfikacji

Zanim dotacja wpłynie na konto zainteresowanego inwestora trzeba przejść odpowiednią procedurę. Po pierwsze projekt budowlany, na którego podstawie uzyskano pozwolenie na budowę, powinien być zgodny z wymaganiami NFOŚiGW potwierdzonymi przez uprawnionego weryfikatora. Jego pozytywna opinia pozwoli na podpisanie umowy z wykonawcą, który powinien posiadać doświadczenie w budowie domów energooszczędnych. To od poprawności wykonywanych przez niego robót zależeć będzie szczelność całego domu, a tym samym otrzymanie dotacji.

Teraz można złożyć wniosek o kredyt z dotacją NFOŚiGW i zawrzeć umowę z bankiem. Wnioskowana kwota kredytu musi być wyższa niż kwota dotacji.

W trakcie budowy domu przedstawiamy w banku do wypłaty kredytu faktury potwierdzające zakup materiałów i urządzeń, które prowadzą do spełnienia kryteriów programu. Nie zalicza się do nich kosztów związanych z wykończeniem budynku. Zgodnie z założeniami dopłat budowa domu nie powinna trwać dłużej niż 3 lata.

Odbiór budynku i potwierdzenie spełnienia wymagań określonych przez NFOŚiGW odbywa się przez uprawnionego weryfikatora, innego niż ten, który weryfikował projekt. Sprawdza on dostarczone dokumenty i ponownie oblicza wielkość zapotrzebowania na energię cieplną budynku. W przypadku negatywnego wyniku badania i przekroczenia określonych standardów, budynek nie będzie kwalifikował się do programu dopłat. Inwestor jednak na własny koszt może dokonać działań naprawczych, po których podda go powtórnej weryfikacji.

Dotacja na koncie

Kiedy budynek uzyska pozytywną ocenę weryfikatora można wystąpić do banku o wypłacenie dotacji.

Podstawą jest tutaj protokół końcowego odbioru domu, świadectwo charakterystyki energetycznej budynku (według wytycznych NFOŚiGW) oraz prawomocne zawiadomienie o zakończeniu budowy wraz z odpisem księgi wieczystej potwierdzającej prawo własności inwestora do domu jednorodzinnego i listą weryfikatora, potwierdzająca spełnienie wymagań programu.

Bank występuje o środki na dotacje po przeprowadzeniu oceny przedstawionych przez inwestora dokumentów i kontroli wykorzystania środków z kredytu, nie później niż po upływie 2 miesięcy od dnia złożenia przez niego wszystkich potrzebnych dokumentów. Dotacja jest wypłacana przez NFOŚiGW na rachunek banku w terminie do 30 dni roboczych od dnia otrzymania kompletnego i prawidłowo sporządzonego wystąpienia o środki na dotacje.

I pamiętajmy. Dopłata  z Funduszu  nie jest dla osób, które chcą pozyskać środki na budowę domu.  Jest to swoista bonifikata dla osób, które chcą zbudować dom energooszczędny.

Wincenty Bryński

Tekst powstał we współpracy z pracownią architektoniczną Euro-Centrum: www.pracowniaec.pl