Zaczniemy nietypowo. Od lokalizacji.

Firma Rockwool i BuildDesk sprawdzała, na podstawie świadectw charakterystyki energetycznej, obowiązkowych od 2009 roku, jakiej jakości budynki jednorodzinne powstawały w poszczególnych województwach w latach 2009–2012.

– Okazało się, że domy jednorodzinne o najniższym zapotrzebowaniu na ciepło do ogrzewania powstawały w województwie opolskim, zachodniopomorskim, dolnośląskim i mazowieckim – mówi Piotr Pawlak, ekspert firmy Rockwool Polska.

Znacznie słabiej pod względem energooszczędności wypadły domy stawiane w woj. podlaskim, podkarpackim i warmińsko-mazurskim.

No, to już wiecie, gdzie kupować nowe i kilkuletnie domy, gdy chcecie oszczędzać na ogrzewaniu, a które regiony Polski omijać, albo przygotować się na wyższe rachunki.

Warto też przyjrzeć się normom, jakie mają spełniać budynki kwalifikujące się do programu eko dopłat. Nowy program dopłat do kredytów z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przewiduje dla domów jednorodzinnych, jako główne kryterium przyznania dofinansowania, uzyskanie wartości wskaźnika EU na potrzeby ogrzewania co najwyżej 40 kWh/m2/rok.

Jest to wartość około dwukrotnie niższa aniżeli dla dziś budowanych domów. Widać więc jak na dłoni, jak nisko ustawione są u nas normy w zakresie ogrzewania budynków mieszkalnych. To samo zresztą dotyczy efektywności cieplnej okien.

Nie ogrzewaj otoczenia

Warto wiedzieć, że rachunki za  ogrzewanie domu przez 30 lat zamieszkiwania w nim to zazwyczaj 30–50 proc. jego kosztu wybudowania. W tym czasie można więc zaoszczędzić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych.

Jedna z firm projektujących domy przedstawia przykład swojego budynku o powierzchni użytkowej 130 m2 plus garaż, który budowany jest w technologii energooszczędnej,

Szacunkowe koszty ogrzewania gazem tego domu wynoszą ok.  670-800 zł rocznie (wg cen PGNiG z 2011 r.). Gdyby dom ten był zaprojektowany jako tradycyjny, to koszt jego ogrzania mielibyśmy na poziomie 2600-3130 zł. Różnicę widać jak na dłoni.

Ściany, dach, okna, drzwi – na nie uważaj

To tzw. przegrody, przez które ciepło z wnętrza domu ucieka na zewnątrz. A wraz z nim nasze pieniądze.

Nie ma sensu instalować kolektorów czy nowoczesnych systemów wentylacyjnych w domu, przez którego ściany i okna ciepło ucieka jak przez sito. Zmiany trzeba zacząć od ograniczenia strat ciepła. Przede wszystkim dobrze zaizolować ściany, przez które ucieka aż 20–30 proc. ciepła.

- W ogromnej większości klienci wybierają tymczasem systemy elewacyjne z izolacją o grubości 5–10 cm. Rzadziej z warstwą do 18 cm, incydentalnie z większą – twierdzi Mirosław Ziółek, doradca w hurtowni Polskich Składów Budowlanych w Warszawie. – Kupujących bardziej interesują zalety i ceny tynków niż grubość izolacji – dodaje.

To fatalne wybory, bo im grubsza izolacja, tym „chudsze” rachunki za ogrzewanie. Nie warto więc na niej oszczędzać .

Dzisiaj, w przypadku termomodernizacji, standardem jest 15-centymetrowa warstwa (najczęściej styropianu), co zapewnia solidną już izolację od zimna na zewnątrz. Tak jednak dzieje się w przypadku budynków wielorodzinnych. Właściciele domów jednorodzinnych mają w tym względzie dowolność. I popełniają błędy.

Wentylacja też ważna

W docieplonym budynku niezmiernie ważna jest wentylacja, gdyż absolutnie szczelne ściany, okna i drzwi sprawiają, iż w pomieszczeniach brakuje wymiany powietrza. Tu tradycyjna wentylacja grawitacyjna może nie być wystarczająca. I mamy nowy kłopot. Np. pojawiającą się na ścianach pleśń lub nawet grzyb.
Dla właściciela domu, który chce oszczędzać energię, najlepszym rozwiązaniem jest zastąpienie wentylacji tradycyjnej wentylacją mechaniczną, z odzyskiem ciepła, czyli tzw. rekuperacją.

W domach energooszczędnych jest to rozwiązanie standardowe, choć kosztowne, bo mieszczące się w przedziale cen od 1200 do 30000 zł.
Niemniej taki system umożliwia odzyskanie od 70 do ponad 100 proc. ciepła - to nie pomyłka, bo te najbardziej nowoczesne wykorzystują także ciepło wilgoci, które uciekłoby kanałami wentylacyjnymi.

Mądrze wybierz źródła ciepła

Ogrzewanie i wentylacja oraz docieplenia działają jak naczynia połączone. Chcąc uzyskać tanie ogrzewanie, trzeba o tym pamiętać.

Rachunki nas nie przygniotą także wtedy, gdy zdecydujemy się na ekologiczne źródła ciepła, chociaż na początku będzie to większa inwestycja. Pompy ciepła, kolektory, ogniwa fotowoltaiczne, mikroinstalacje wiatrakowe – to wszystko sprzyja oszczędnościom podczas wieloletniej eksploatacji domu.

Można też postawić na mniej ekologiczne, ale równie wydajnie działające nowoczesne piece c.o. oraz ogrzewanie podłogowe.

Aczkolwiek warto pamiętać, że wedle przewidywań ekspertów, ceny gazu będą rosły rocznie średnio o 6 proc., a ceny węgla o 6,5 proc. Dla właścicieli domów jednorodzinnych, którzy korzystają głównie z tych dwóch paliw, są to prognozy niewesołe. Warto więc pomyśleć o nowoczesnych rozwiązaniach w ogrzewaniu.

Ewa Grochowska

Czytaj także:

Miłe ciepło w nóżki, czyli rzecz o podłogówce

Postaw na rekuperację