Były to głównie placówki oświatowe, które także w planach na najbliższe lata znajdują się na szczycie listy kolejnych obiektów do ocieplenia. Wszystkie zrealizowane i planowane do realizacji działania termomodernizacyjne mają  w efekcie doprowadzić do znacznego ograniczenia zjawiska niskiej emisji w mieście.

Dobrze wykorzystane pieniądze

W latach 2007-2013 Jastrzębie-Zdrój wykorzystało 11 740 000 zł na termomodernizację. Została ona przeprowadzona całościowo bądź częściowo, niemalże we wszystkich placówkach oświatowych na terenie miasta.

Prace obejmowały m.in. wymianę stolarki okiennej, wymianę stolarki drzwiowej, ocieplenie ścian, ocieplenie i wymianę pokrycia dachów, wymianę źródła ciepła z węglowego na gazowe wraz z wymianą lub regulacją instalacji c.o., założenie zaworów termoregulacyjnych.

W wyniku prowadzonych inwestycji – poprzez montaż nowych okien i drzwi – zdecydowana większość placówek oświatowych została zabezpieczona przed stratami ciepła. Ponad 95 proc. wszystkich okien w placówkach oświatowych ma współczynnik 1,1 lub niższy.

Dokonano także modernizacji instalacji centralnego ogrzewania na kwotę 456 207 zł, w tym wymieniono grzejniki, rury i wymienniki ciepła. Przeprowadzono m.in. termomodernizację budynków publicznych przedszkoli nr: 5, 8, 13, 15, 18, 20 i 21.

Do docieplenia pozostało jeszcze 30 budynków oświatowych w całości oraz 10 budynków wymagających dokończenia prac wykonanych w częściach lub etapami. Dzięki temu w większości budynków oświatowych zmniejszy się straty ciepła przez montaż tzw. automatyki pogodowej, zapobiegającej konieczności nadmiernego wietrzenia przegrzanych pomieszczeń.

W niektórych szkołach i przedszkolach zamontowano m.in. odnawialne źródła energii. W 2011 roku pompę ciepła typu powietrze-woda o mocy 0,43 KW otrzymała Szkoła Podstawowa nr 19. Zasila ona obecnie piony sanitariatów w c.w.u. Koszt jej zakupu i instalacji wyniósł 40 800 zł.

W tym samym roku zainstalowano w budynkach trzech publicznych przedszkoli (nr: 6, 8 i 26) pompy ciepła o mocy 3,5 kW każda wraz z instalacją solarną (15 m2 w każdej z placówek) do ogrzewania c.w.u. Koszt tych inwestycji wyniósł w sumie 125 000 zł.

Całościową bądź częściową termomodernizację budynków wykonano niemalże we wszystkich placówkach oświatowych na terenie Jastrzębia-Zdroju.

Autor foto: UM Jastrzębie-Zdrój

W kierunku efektowności energetycznej

Cztery lata temu w Elektrociepłowni Zofiówka została przeprowadzona optymalizacja kotła OP-140. Celem inwestycji było podniesienie jego sprawności. Obecnie wynosi ona 90 proc.

Zwiększenie jego sprawności spowodowało to, że teraz może on wyprodukować więcej energii z tzw. jednostkowej ilości paliwa. Zmniejszenie zużycia węgla przyczyniło się także do ograniczenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery.

W latach 2007-2013 działania w zakresie odnawialnych źródeł energii to 726 kolektorów słonecznych zamontowanych na prywatnych domach mieszkańców oraz dotacje  przyznane  osobom  fizycznym do zakupu  i  montażu urządzeń grzewczych wykorzystujących OZE.

Przykładowo w 2011 roku w: Domu Pomocy Społecznej „Dar Serca", publicznych przedszkolach nr 7 i 8, Jastrzębskim Zakładzie Komunalnym, Domu Nauki i Rehabilitacji, Komendzie Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej zamontowano kolektory słoneczne na łączną kwotę 432 175 zł.

Rok później w Szkole Podstawowej nr 16 wybudowano instalację wykorzystującą metan do celów grzewczych, na budynkach przedszkolnych zamontowano kolektory słoneczne. W roku 2013 w przedszkolu nr 20, a rok później w Zespole Szkół Mistrzostwa Sportowego wymieniono kotły z PEC na gazowe.

W latach 2009 – 2010 dofinansowanie przyznane  osobom  fizycznym do zakupu  i  montażu ekologicznych urządzeń grzewczych przyznawane było ze środków Gminnego i Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (2009 rok) oraz z budżetu miasta (2010 rok).

W 2009 roku przeznaczono na nie 295 854 zł. Pieniądze otrzymały 172 osoby. Rok później było to już 291 osób, które dofinansowano kwotą  639 700 zł.

Ocieplone obiekty stały się nie tylko energooszczędne ale dzięki kolorowym elewacjom, także bardzo estetyczne.

Autor foto: UM Jastrzębie-Zdrój

Jest raport, będzie plan

Jastrzębie-Zdrój na razie nie posiada planu gospodarki niskoemisyjnej. Nie oznacza to jednak, że miasto nie monitoruje tego zjawiska. Został m.in. opracowany raport z realizacji „Programu Ochrony Środowiska dla Miasta Jastrzębie-Zdrój z perspektywą do roku 2015 - aktualizacja za rok 2011 i 2012”.

Jest to ocena postępów we wdrażaniu programu w latach 2011- 2012. Źródłem danych zebranych w raporcie są przede wszystkim informacje własne oraz uzyskane ze spółdzielni mieszkaniowych, przedsiębiorstw i instytucji. Ponadto w raporcie wykorzystano dane zawarte w sprawozdaniach z wykonania budżetu miasta w  tych dwóch latach.

Co można z niego wyczytać? W ramach przedsięwzięć priorytetowych miasto udzieliło dotacji do zakupu ekologicznych urządzeń grzewczych dla osób fizycznych i sfinansowało zakup ekologicznych urządzeń grzewczych dla placówek oświatowych.

Mówi się w nim także  o finansowaniu  zakupu sadzonek drzew i krzewów w ramach obchodów Dnia Ziemi, które zostały przekazane m.in. szkołom, przedszkolom, zarządom osiedli, sołectwom, Jastrzębskiemu Zakładowi Komunalnemu, Miejskiemu Zarządowi Nieruchomości. Kilkaset sadzonek przekazano osobom fizycznym w ramach zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego podczas organizowanego Dnia Ziemi.

Zwrócono również uwagę na  edukację ekologiczną, prowadzoną głównie wśród dzieci i młodzieży (m.in. zbiórka makulatury i puszek aluminiowych, konkursy wiedzy ekologicznej, akcje ekologiczne - np. Sprzątanie Świata, Dzień Ziemi).

Działania przeprowadzone w latach 2011-2012 w znacznej mierze przyczyniły się do poprawy warunków środowiskowych w mieście. Część zadań jest w trakcie realizacji, ze względu na to, że są one wdrażane etapowo. Zgodnie z wymogami unijnymi będzie także przygotowany plan gospodarki niskoemisyjnej w Jastrzębiu-Zdroju.

W wyniku prowadzonych inwestycji zdecydowana większość placówek oświatowych w mieście  została zabezpieczona przed stratami ciepła. Ponad 95 proc. wszystkich okien w placówkach oświatowych ma współczynnik 1,1 lub niższy.

Autor foto: UM Jastrzębie-Zdrój

Jaka najbliższa przyszłość?

Obecnie gotowa jest dokumentacja budowlana (wraz z pozwoleniem na budowę) termomodernizacji budynku Szkoły Podstawowej nr 17 oraz Szkoły Podstawowej nr 4 w zakresie między innymi docieplenia stropu, docieplenia ścian zewnętrznych i przyziemia, wymianę grzejników c.o. oraz instalacji c.o.  W Szkole Podstawowej nr 17 planuje się rozszerzenie dokumentacji o projekt wymiany źródła ciepła i zamianę istniejącego kotła węglowego na kocioł gazowy.

Planuje się również rozbudowę Szkoły Podstawowej nr 1 na potrzeby przeniesienia Publicznego Przedszkola nr 7 wraz z wymianą źródła ciepła z kotłowni węglowej na gazową. Realizacja inwestycji przewidziana jest na lata 2015-2017.

Z kolei w ramach rozbudowy Zespołu Szkół nr 8 na potrzeby Publicznego Przedszkola nr 10  myśli się o wykonaniu projektu dotyczącego wymiany źródła ciepła z węglowego na gazowe połączone z kolektorami słonecznymi  oraz termomodernizacją całego obiektu.

Dla Zespołu Szkół nr 9 oraz Domu Pomocy Społecznej  przygotowane zostaną dokumentacje techniczne na wykonanie termomodernizacji ich budynków.

Postawienie na energooszczędne budynki stało się znakiem rozpoznawczym Jastrzębia-Zdroju. Miasta, dla którego kroczenie w kierunku efektywności energetycznej stało się priorytetem działań proekologicznych.

Wincenty Bryński

Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.