Program Ograniczenia Niskiej Emisji (PONE) pozwala samorządom na planowanie działań, które w efekcie doprowadzają do sytuacji, gdy w gminie czy mieście powietrze staje się „lżejsze” o zanieczyszczenia, których wcześniej mieszkańcy dostarczali do otoczenia ze swoich przestarzałych źródeł energii. Wie o tym Zabrze, gdzie właśnie zakończył się piąty etap takiego miejskiego programu.
Program Ograniczenia Niskiej Emisji Zabrze posiada od 2009 roku. W lutym tego roku został przyjęty uchwałą Rady Miasta, opracowany w grudniu 2008 roku, „Program ograniczenia niskiej emisji na terenie miasta Zabrze”.
Przy jego konstruowaniu założono, że Program realizowany będzie przez trzy lata. Z uwagi na bardzo duże zainteresowanie nim mieszkańców i wyczerpaniem zapisów dotyczących ilości inwestycji założonych do przeprowadzenia, została podjęta kolejna uchwała (z 16 września 2013 r.) w sprawie przyjęcia „Aktualizacji Programu Ograniczenia Niskiej Emisji na terenie Miasta Zabrze”.
- Działania z zakresu ograniczania niskiej emisji są od dawna priorytetowymi w realizacji polityki ekologicznej miasta. Zabrze posiada duże doświadczenie w likwidacji tych źródeł zanieczyszczeń powietrza – mówi Małgorzata Mańka-Szulik, prezydent Zabrza.
– Od kilkunastu lat udzielamy dotacji dla mieszkańców modernizujących swoje źródła ciepła, wykonywane są termomodernizacje budynków użyteczności publicznej oraz tych stanowiących własność prywatną. Realizujemy także projekty mające na celu edukowanie oraz informowanie społeczeństwa o zagrożeniach wypływających z zanieczyszczeń powietrza i sposobach zapobiegania im.
W Zabrzu w latach 2007-2014 termomodernizacji poddano 54 obiekty użyteczności publicznej w tym szkoły i przedszkola.
fot.: UM Zabrze
Celem Programu Ograniczenia Niskiej Emisji jest ograniczenie emisji szkodliwych substancji emitowanych do atmosfery przez kotły zainstalowane w prywatnych domach jednorodzinnych.
Program ten realizowany jest w Zabrzu poprzez wymianę nieefektywnych źródeł ciepła na kotły efektywne i ekologiczne. W jego ramach możliwe jest również wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.
Modernizacje prowadzone w ramach programu, oprócz wymiany kotłów oraz instalacji OZE, obejmują także roboty termomodernizacyjne (docieplanie budynków, docieplanie dachów lub stropodachów, wymianę stolarki okiennej).
Najważniejszą zaletą Programu Ograniczenia Niskiej Emisji jest to, że każdy uczestniczący w nim mieszkaniec otrzymuje w formie dotacji częściowe pokrycie poniesionych przy realizacji inwestycji kosztów.
Przykładowo, modernizując w ramach PONE swoją kotłownię (wymiana przestarzałego kotła wraz z osprzętem), inwestor otrzymuje pomoc od miasta w wysokości 80 proc. kosztów kwalifikowanych inwestycji, ale nie więcej niż maksymalna kwota określona w Regulaminie PONE.
Pieniądze na realizację Programu to środki własne gminy i mieszkańców, pieniądze z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, a także dotacja z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Na zakończonych pięć etapów PONE Zabrze wydało razem 34 138 174,66 zł.
Dzięki tym pieniądzom udało się w mieście zmodernizować 656 źródeł ciepła, zamontować 612 instalacji kolektorów słonecznych, 40 instalacji fotowoltaicznych, ocieplono ściany 426 budynków i 399 dachów lub stropodachów oraz wymieniono okna w 341 budynkach.
W wyniku modernizacji Miejskiego Zakładu Kąpielowego A Q U A R I U S zmniejszyło się w nim zużycie ciepła C.O. o 65 proc. w roku 2013 w stosunku do roku 2012 i aż o 72 proc. w stosunku do roku 2010.
fot.: UM Zabrze
Z jednej strony miasto posiada Program Ograniczenia Niskiej Emisji, z drugiej prowadzi także działania mające na celu jej ograniczenie, poprzez modernizacje obiektów użyteczności publicznej.
Jednym z takich działań jest termomodernizacja. W Zabrzu w latach 2007-2014 termomodernizacji poddano 54 obiekty użyteczności publicznej: 23 szkoły, 8 przedszkoli i 23 inne budynki (m. in. obiekty kultury, domy mieszkalne, Domy Pomocy Społecznej).
Sztandarowym niejako przykładem takich działań w mieście była kompleksowa modernizacja, pod kątem energooszczędności, Miejskiego Zakładu Kąpielowego A Q U A R I U S. Budynek łaźni miejskiej powstał w latach 1927-1929. Po II wojnie światowej basen był wykorzystywany m.in. do celów sportowych, trenowali tu pływacy Górnika Zabrze.
|
czytaj więcej: W Zabrzu chronią powietrze |
Pierwsza modernizacja obiektu rozpoczęła się w 1996 r. Wówczas przystosowano
go dla osób niepełnosprawnych, wyremontowano dach, wymieniono szklany strop nad basenem oraz wstawiono nowe okna.
W 2007 r. rozpoczęto przygotowania do kolejnej jego modernizacji. Jej celem było zmniejszenie zużycia ciepła, dzięki wymianie instalacji C.O. wraz z montażem kolektorów słonecznych. Efekt? Zmniejszenie zużycia ciepła o 65 proc. w roku 2013 w stosunku do roku 2012 i aż o 72 proc. w stosunku do roku 2010.
Taki efekt ekologiczny był możliwy dzięki działaniom podjętym w kolejnych latach w ramach projektów: „Poprawa infrastruktury technicznej z termomodernizacją budynku Miejskiego Zakładu Kąpielowego w Zabrzu przy Placu Krakowskim 10" i „Modernizacja gospodarki cieplnej wraz z montażem kolektorów słonecznych dla Miejskiego Zakładu Kąpielowego w Zabrzu".
W 2009 r. zamontowano tam nowe stacje wymienników ciepła. W latach 2011 i 2012 wykonano instalację wentylacji z odzyskiem ciepła, 4 centrale wentylacyjne, 7 układów wentylacji wywiewnej, termomodernizację budynku oraz ustawiono 34 kolektory słoneczne.
Efekty realizowanego od 2009 roku Programu Ograniczenia Niskiej Emisji (PONE) w Zabrzu.
fot.: UM Zabrze
W roku 2013 Zabrze podjęło decyzję o wprowadzeniu dofinansowania instalacji ogniw fotowoltaicznych w ramach Programu Ograniczenia Niskiej Emisji. Miasto zakłada w najbliższym czasie wdrożenie 120 instalacji fotowoltaicznych o mocy 1,5 kWp każda.
Z przeprowadzonych analiz i obliczeń wynika, że wdrożenie w Zabrzu instalacji fotowoltaicznych o takiej mocy, spowoduje zmniejszenie zużycia energii elektrycznej o 182 862 kWh/rok.
W 2014 roku zamontowano instalacje fotowoltaiczne w 40 budynkach jednorodzinnych Zabrza. Na liście oczekujących na kolejne jest obecnie kilkaset gospodarstw indywidualnych.
To co zrobiono do tej pory pokazuje, jak podejmowane przez tamtejszy samorząd działania proekologiczne znajdują podatny grunt wśród mieszkańców. Decyzja m.in. w sprawie wprowadzenia do PONE fotowoltaiki okazała się strzałem w dziesiątkę.
Wincenty Bryński
Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.
 |
Autor artykułu:
Planergia |
Planergia to zespół doświadczonych konsultantów i analityków posiadających duże doświadczenie w pozyskiwaniu finansowania ze środków pomocowych UE oraz opracowywaniu dokumentów strategicznych. Kilkaset projektów o wartości ponad 1,5 mld zł to nasza wizytówka.
Planergia to także dopracowane eko-kampanie, akcje edukacyjne i informacyjne, które planujemy, organizujemy, realizujemy i skutecznie promujemy.
