Warto czasem zrobić krok wstecz, jeżeli dzięki temu będziemy zdolni wykonać dwa kroki naprzód. W skrajnych wypadkach warto cofnąć się nawet o 100 lat, żeby zapewnić Polsce postęp, na jaki zasługuje. Mija bowiem prawie stulecie od momentu rozpoczęcia prac nad Kaskadą Dolnej Wisły – projektu autorstwa wybitnego inżyniera hydrotechnika, tragicznie zmarłego prezydenta Polski – Gabriela Narutowicza.

Realizacja koncepcji Narutowicza mogłaby oznaczać dla polskiej gospodarki ponad 4 TWh czystej energii elektrycznej rocznie.

Nowy stopień w Siarzewie da nieco mniejszy zastrzyk mocy niż budowa KDW, ale inwestycja niesie za sobą dodatkowe korzyści.

– Największą korzyścią z budowy nowego stopnia w Siarzewie jest zapewnienie trwałego bezpieczeństwa zapory we Włocławku. Obecne ryzyko braku stabilności zapory, a co za tym idzie, zagrożenie dla doliny Dolnej Wisły, wynika z obniżenia poziomu wody dolnej poniżej wartości przewidzianych w projekcie. Trzeba podkreślić, że zakończony remont stopnia we Włocławku tego stanu nie zmienia. Chcąc zapewnić bezpieczeństwo Włocławka, konieczne jest podparcie go cofką stopnia zlokalizowanego niżej. Jest to jedyny sposób, który docelowo rozwiąże ten problem. Budowa stopnia piętrzącego oznacza powstanie różnicy poziomów, którą należy wykorzystać do produkcji prądu – informuje inż. Janusz Granatowicz, dyrektor projektu „Wisła” w spółce Energa Invest należącej do Grupy Energa.

40-letni stopień wodny we Włocławku, fot. onet.pl

Będzie (dużo) więcej mocy

Przy stopniu powstać ma elektrownia wodna, która będzie produkowała rocznie 300 – 450 GWh energii. Ilość wytworzonego prądu jest tu powiązana z wielkością przepływu, który z kolei jest wypadkową ilości opadów. Krótko mówiąc, produkcja będzie tym mniejsza, im bardziej suchy będzie dany rok. Dla przykładu, w 2015 roku przepływy Wisły były znacznie poniżej średnich, co znalazło odzwierciedlenie w niższej produkcji energii.

Jak pokazują dane dla Włocławka z ostatnich 40 lat, różnice wytworzonej energii w skali całego roku mogą wynieść nawet 100 proc. Najwięcej energii wyprodukowano w latach 1980 oraz 2010 i było to ponad 1000 GWh. Średnia dla Włocławka z ostatnich 44 lat to 750 GWh na rok.

Jeśli zaś wziąć pod uwagę wydarzenia z zeszłego roku, w tym przede wszytkim blackout, czyli krytyczną awarię w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE), elektrownia przy stopniu w Siarzewie pozwoli na przywrócenie do pracy wybranych elektrowni węglowych dzięki zwiększeniu zapasu mocy w KSE.

Do tego dochodzi irygacja obszarów rolnych Kujaw i Wielkopolski. Wiele z tych terenów już dziś boryka się z problemem stepowienia przez zbyt rzadkie opady deszczu. Inwestycja polepszy także warunki żeglugi na odcinku od Włocławka do Siarzewa.

Autorzy projektu spodziewają się, że powstały w efekcie inwestycji zbiornik wodny znacząco zwiększy atrakcyjność turystyczną regionu. Mieszkańcy województwa kujawsko-pomorskiego otrzymają też długo wypraszaną, nową przeprawę przez Wisłę.

– Warto wreszcie powiedzieć, że inwestycja ta jest wyczekiwana przez mieszkańców gmin nadwiślańskich i mocno popierana przez władze samorządowe regionu, które widzą w niej szansę na znaczący impuls rozwojowy – komentuje inż. Granatowicz.

Kaskadą od Bałtyku do Morza Czarnego

Dolna Wisła jest częścią międzynarodowej drogi wodnej E40, która ma połączyć Morze Czarne z Bałtykiem, a także E70 łączącej Morze Północne z Bałtykiem. Zdaniem ekspertów, utworzenie Kaskady Dolnej odbyłaby się z wielką korzyścią dla transportu śródlądowego. Jednak zanim możliwe będzie uzyskanie statusu międzynarodowej drogi wodnej, niezbędne jest wykazanie określonych parametrów technicznych. Jednym z najważniejszych jest głębokość szlaku żeglownego, która dla drogi klasy IV wynosi ona 2,8 metra. Taka głębokość jest na Wiśle nieosiągalna bez kaskadyzacji.

Zgodnie z szacunkami inż. Granatowicza, Kaskada pozwoliłaby zwiększyć potencjał energetyczny mocy zainstalowanej o 850 – 900 MW. Zwiększyłoby to roczną produkcję energii elektrycznej w Polsce o więcej niż 4 TWh.

inż. Janusz Granatowicz, fot. gramwzielone.pl

– Na zakończenie warto uświadomić sobie skalę naszego zacofania w infrastrukturze wodnej Polski w stosunku do Europy. W Polsce dużych obiektów hydrotechnicznych – czyli zapór o wysokości 15 m i/lub posiadających zbiorniki o pojemności co najmniej 15 mln m3 jest 37, a w Hiszpanii dużych obiektów jest 1200, we Włoszech 570, we Francji 550, w Wielkiej Brytanii 490, w Turcji 610.

W Siarzewie czekają na decyzję

Z początkiem nowego roku prezydent Włocławka wystąpił do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Bydgoszczy z wnioskiem o decyzję środowiskową dla inwestycji przewidującej budowę stopnia w Siarzewie. Krok ten poprzedziło zawarcie formalnego porozumienia z Grupą Energa.

Jeśli stanowisko RDOŚ w Bydgoszczy będzie pozytywne, trzeba będzie poczekać kilka tygodni na uprawomocnienie się decyzji, o ile w międzyczasie nie zostaną złożone żadne destrukcyjne odwołania. Wówczas kolejnym etapem będzie przystąpienie do sporządzenia projektu budowlanego. Szef projektu oblicza, że od momentu uzyskania decyzji środowiskowej potrzeba około 2 – 2,5 roku do uzyskania pozwolenia na budowę.

– Oczywiście po drodze konieczne jest zabezpieczenie finansowania. Z naszych analiz wynika, że najwłaściwszą drogą jest partnerstwo publiczno-prywatne. Cała inwestycja ma kosztować około 3,5 mld zł, z czego koszt części energetycznej to około 1/4. Pozostała część wymaga zaangażowania finansowego innych podmiotów – także budżetu centralnego. Nie ma nigdzie na świecie tego typu inwestycji, która zostałaby zrealizowana tylko ze środków prywatnych – komentuje inż. Granatowicz.

oprac. DM

Źródło: gramwzielone.pl