Gmina Dąbrowa Zielona, jako jedyna w powiecie częstochowskim i jedna z trzech gmin województwa śląskiego, otrzymała dofinansowanie na budowę instalacji fotowoltaicznych w gospodarstwach domowych swoich mieszkańców. Na początku sierpnia umowa w tej sprawie została podpisana.

Projekt obejmuje montaż 53 instalacji fotowoltaicznych na budynkach mieszkańców gminy, o łącznej mocy ponad 137 kWp. Wartość inwestycji szacowana jest na 960 tys. zł, a kwota przyznanej pomocy to blisko 800 tyś. zł, czyli 90 proc. kosztów. Pieniądze, jakie udało się pozyskać na to zadanie, pochodzą jeszcze z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007- 2013.

Inwestycja w odnawialne źródła energii i innowacyjne rozwiązania w tym zakresie są priorytetowymi działaniami, jakie Dąbrowa Zielona zamierza realizować w najbliższej perspektywie z wykorzystaniem finansowania unijnego na lata 2014 – 2020.

Leżąca w powiecie myszkowskim gmina Poraj, na terenie której znajdują się Żarki Letnisko porównywane do uzdrowiska w Rabce, także stawia na ekologię i ochronę środowiska. Ważny element budowania pozycji świadomości ekologicznej w Poraju stanowi włączenie i zaangażowanie mieszkańców oraz turystów do działań proekologicznych, w postaci wspólnych z samorządem akcji.

Należą do nich m.i n.: „Czysty las, czyste Letnisko”, „Zalew w Poraju, czysto jak w raju”, „Kochasz dzieci, nie pal śmieci”, zbiórka odpadów segregowanych, usuwanie azbestu, odbiór zużytego sprzętu RTV i AGD, śmieci wielkogabarytowych oraz baterii i opon, a także program przeciwdziałania niskiej emisji. Ponadto władze gminy kompleksowo odtwarzają rowy odwadniające na terenie całej gminy, celem zapobiegania podtopieniom  przy intensywnych opadach deszczu.

Dzięki wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, gmina Kochanowice, leżąca w powiecie lublinieckim, przeprowadziła dużą kampanię edukacyjną pod hasłem „Ekologia jest dziś w modzie”, która adresowana była do przedszkolaków, uczniów i dorosłych, a dotyczyła zgodnego z zasadami ochrony środowiska postępowania z odpadami.

Dla placówek oświatowych przygotowane zostały również zestawy koszy obejmujące pojemnik na szkło, papier i tworzywa sztuczne, aby dzieci pamiętały o zasadach segregacji. O zasadach recyclingu przypominać będą uczniom także przygotowane dla nich zakładki do książek, plakaty i zawieszki odblaskowe.

W zakresie projektów ekologicznych wiele dzieje się również w gminie wiejskiej Lelów, położonej w powiecie częstochowskim. Ta mała lokalna społeczność od lat systematycznie walczy ze zjawiskiem tzw. niskiej emisji. Rozpoczęli wiele lat temu, bo już w 2003 roku, od promocji odnawialnych źródeł energii, upraw energetycznych i produkcji biogazu.

Na terenie tej gminy istnieją naturalne przesłanki do tego, żeby OZE były wykorzystywane w szerokim zakresie, są tu także warunki do budowania małych elektrowni wodnych, gdyż przez Lelów przepływa rzeka Białka. Wiele takich elektrowni istniało tu jeszcze w latach 50. ubiegłego wieku.

Obecnie coraz więcej lokalnych przedsiębiorców interesuje się uruchomieniem małych elektrowni wodnych i sprzedażą uzyskanego z nich prądu do sieci. Pierwsza taka elektrownia została oddana do użytku w 2007 roku. Kilka lat później parę młynów w gminie zaprzestało produkcji mąki, a przestawiło się na produkcję energii elektrycznej.

Z kolei dom pomocy społecznej w Lelowie wykorzystuje kolektory słoneczne do ogrzewania ciepłej wody użytkowej, a w całej gminie rośnie areał upraw roślin energetycznych.

Ze względu na rosnącą atrakcyjność turystyczną Lelowa, miejscowe władze wraz z gospodarstwami agroturystycznymi propaguję transport rowerowy zamiast samochodowego. Powstał tu nawet Lelowski Szlak Rowerowy.

Leżąca w powiecie pszczyńskim wiejska gmina Pawłowice realizuje od kilku lat projekt „Helios - promowanie postaw proekologicznych w obszarze wykorzystanie energii słonecznej". Pierwsza instalacja fotowoltaiczna powstała tutaj już w 2013 roku. Wyprodukowany przez 20 paneli prąd jest wykorzystany do zasilania grzałek na podbaseniu i do ogrzewania wody w płytkim basenie. Moc instalacji zamontowanej na dachu Gminnego Ośrodka Sportu to 5 kwP .

Dodatkowo każdy z mieszkańców gminy może śledzić wydajność instalacji dzięki specjalnej stronie internetowej, gdzie po wpisaniu nazwy gminy wyświetla się aktualny stan produkcji prądu z paneli pv.

Spektakularny efekt ekologiczny uzyskała gmina wiejska Pietrowice Wielkie, leżąca w powiecie raciborskim, gdzie obecnie działa 1170 przydomowych biologicznych oczyszczalni ścieków, co stanowi 85 proc. zapotrzebowania całej gminy.

Przebieg pracy każdej oczyszczalni nadzorowany jest przez program komputerowy, umożliwiający przesyłanie sygnału o awarii poprzez system GSM do Zakładu Gospodarki Komunalnej. Na potrzeby sprawnego działania oczyszczalni w ZGK powstało laboratorium, w którym badana jest czystość oczyszczanych ścieków. Z każdej oczyszczalni raz w roku ZGK wozem asenizacyjnym usuwa osad, będący naturalnym produktem pracy przydomowych oczyszczalni.

Mieszkańcy Pietrowic Wielkich  ponoszą tylko miesięczną opłatę ryczałtową w wysokości 29 zł, bez względu na ilość zrzucanych ścieków. Koszt inwestycji to 24 mln zł, dotacja z NFOŚiGW wyniosła 9 mln zł, kolejne 9 mln zł to pożyczka z WFOŚiGW. Na następny etap budowy systemu gmina uzyskała pożyczkę także z WFOŚiGW w Katowicach. Za 1,3 mln zł wybudowanych zostanie kolejnych 200 przydomowych biologicznych oczyszczalni ścieków.

Na początku lipca Fundacja Promocji Gmin Polskich rozstrzygnęła Konkurs „Gmina Ekoinnowacji”, a wśród 20 tegorocznych laureatów znalazły się właśnie Pietrowice Wielkie, a także Brenna - za przeprowadzenie badań monitoringowych i utworzenie obserwatorium nietoperzy w Gimnazjum Brennej z inicjatywy gminy oraz Świętochłowice – za rewitalizację kąpieliska miejskiego w technologii stawu naturalnego z zastosowaniem biologicznego systemu oczyszczania wody bez stosowania chemicznych środków dezynfekcyjnych, jak również zastosowanie instalacji solarnych i pomp ciepła do podgrzewania wody basenowej i użytkowej.

Ewa Grochowska

Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.