Prawdziwości powyższego schematu dowodzą statystyki. W początkowym okresie zainteresowania fotowoltaiką średnia moc montowanych instalacji wynosiła około 4kWp. Dane za rok 2021 wskazują, że wtedy średnia moc instalacji prosumenckiej wynosiła już około 6,7kWp. Potwierdzają to przedstawiciele firmy Tauron, gdyż według ich obserwacji zużycie energii u osób, które mają fotowoltaikę co najmniej od roku, wzrasta o ok. 30% lub więcej.

Pomysł na rozbudowę instalacji jest naturalną konsekwencją wzrostu zużycia energii. Tym bardziej, że  – jak pisaliśmy we wcześniejszym materiale  – nawet po wejściu w życie nowego systemu rozliczeń (Net-billingu), prosumenci, których instalacje zostały zgłoszone do 31 marca 2022, będą mogli się rozliczać na podstawie systemu opustów jeszcze przez 15 lat od wprowadzenia do sieci pierwszej kWh.

Przeczytaj także: Rozbudowa instalacji fotowoltaicznej po 31 marca 2022

Co brać pod uwagę planując rozbudowę mikroinstalacji PV?

1) Moc instalacji
Dopasuj moc instalacji do swoich bieżących potrzeb lub ewentualnie proporcjonalnie ją powiększ, jeśli w najbliższej przyszłości planujesz montaż pompy ciepła lub dodatkowych odbiorników energii (np. samochodu elektrycznego). Czynniki te powinieneś uwzględnić w całkowitym, doecelowym bilansie energetycznym swojego domu. Pamiętaj jednak, że wskaźnik opustu spada z 0,8 do 0,7 po przekroczeniu 10kWp. W konsekwencji montaż instalacji o łącznej mocy nieco przekraczającej 10kWp (np. 11, czy 12 kWp) będzie raczej nieopłacalny ze względu na stratę wynikającą z obniżenia wskaźnika opustu.

2) Moduły
Jeżeli twoja instalacja jest podłączona do jednego falownika, to moduły są połączone ze sobą szeregowo. Oznacza to, że jeśli jest zbudowana ze starszych modułów o niższej mocy, np. 300Wp, to po dołożeniu do niej zestawu modułów o mocy jednostkowej 400Wp, będą one pracowały z obniżoną mocą. Sytuacja będzie korzystniejsza, jeżeli każdy z pracujących modułów jest wyposażony w optymalizator mocy, lub jeżeli nasz system pracuje w oparciu o mikrofalowniki montowane przy każdym z modułów.

Możemy też podejść do rozbudowy instalacji nieco inaczej, dokładając drugą, niezależną instalację fotowoltaiczną, działającą na osobnym falowniku. Jest to wariant droższy, gdyż wymaga zakupu drugiego falownika, jednak dzięki temu obie instalacje będą pracowały w sposób optymalny. Warto podkreślić, iż z punktu widzenia operatora sieci energetycznej dalej użytkujemy jedną instalację, której moc łączna ulega zwiększeniu. Wiąże się to z dodatkowymi obowiązkami, o których piszemy w ostatniej, czwartej, sekcji tego artykułu.

3) Falownik
Podobnie jak w przypadku modułów, rozbudowując instalację fotowoltaiczną, trzeba rozważyć kilka scenariuszy związanych z falownikiem: 

- Jeśli instalacja ma stosunkowo niewielką moc (poniżej 3,4kWp), jest prawdopodobne, iż współpracuje z falownikiem jednofazowym. Rozbudowa instalacji będzie się więc wiązała z koniecznością wymiany inwertera. Możemy też podjąć próbę rozbudowy poprez dodanie drugiej, niezależnej instalacji współpracującej z osobnym falownikiem, który jednak każdorazowo będzie już musiał być falownikiem trójfazowym.

- Jeżeli instalacja pracuje podłączona do falownika trójfazowego, konieczne jest sprawdzenie jego mocy. Zgodnie ze wskazówkami zawartymi w podręczniku pt. „Instalacje fotowoltaiczne" autorstwa Bogdana Szymańskiego, łączna moc modułów powinna być większa o maksymalnie 12-18% od mocy AC falownika. Wynika to z faktu, iż w naszych warunkach klimatycznych instalacja rzadko będzie pracowała w warunkach nominalnych (STC). Przy optymalnych warunkach nasłonecznienia i umiejscowienia instalacji, może ona krótkotrwale pracować na 90% mocy nominalnej, zaś długotrwale może osiągać ok. 80% mocy nominalnej wyzaczonej w warunkach STC („Instalacje Fotowoltaiczne"; Bogdan Szymański).

- Kiedy system jest podłączony do mikrofalowników, problem jest najmniejszy. W tym wypadku na etapie inwestycji ponieśliśmy co prawda wyższe koszty, gdyż system oparty na mikrofalownikach jest droższy niż instalacja współpracująca z falownikiem centralnym, jednak rozbudowa tego typu instalacji powinna być bezproblemowa. Ze względu na to, iż każdy moduł współpracuje z oddzielnym mikrofalownikiem i jest zarządzany indywidualnie, dołożenie kolejnych modułów (nawet o innej mocy) jest bardzo proste.

Warto wiedzieć, że możliwe jest także rozbudowanie instalacji fotowoltaicznej z centralnym falownikiem, dokładając do niej moduły wyposażone w mikrofalowniki. Scenariusz ten może się okazać korzystny szczególnie wtedy, kiedy rozbudowa będzie wymagała wymiany falownika centralnego. Niemniej jednak, taki wariant warto każdorazowo skonsultować z doświadczonym instalatorem.

4) Obowiązki i procedury
Trzeba pamiętać, że każdą rozbudowę instalacji należy zgłosić do operatora sieci energetycznej w terminie 14 dni od wprowadzenia zmiany. Brak zgłoszenia może wiążać się z karą w wysokości 1 tys. zł. Zgłoszenie rozbudowy jest bardzo podobne do pierwotnego zgłoszenia mikroinstalacji i najczęściej pomoże nam w tym firma instalatorska. Nie powinniśmy mieć też żadnych problemów z akceptacją przez OSD, o ile moc instalacji fotowoltaicznej nie będzie wyższa niż moc przyłączeniowa.

Uwaga! OSD może odrzucić wniosek o zwiększenie mocy mikroinstalacji, jeżeli generuje to zagrożenie dla systemu elektroenergetycznego, lub gdy wnioskowana zmiana jest nieopłacalna, lub niemożliwa do wprowadzenia ze względów technicznych.

5) Dotacje

Jeżeli chodzi o dotacje, niestety nie ma dobrych wiadomości  – zarówno w programie „Czyste powietrze" (przy jednoczesnej wymianie kotła), jak i w programie „Mój prąd" (edycja 2022) jest możliwość finansowania wyłącznie nowobudowanych instalacji, a więc obydwa programy dotyczą budynków, w których wcześniej nie było zgłoszenia przyłączenia mikroinstalacji.

Rozbudowując instalację, możemy natomiast skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej, a także (w niektórych przypadkach) z dotacji w projektach grantowych lub parasolowych przyznawanych przez gminy. Programy dotacyjne finasowane ze środków UE są jednak realizowane na podstawie osobno tworzonych dokumentów, więc każdorazowo należy sprawdzić regulamin danego projektu przed przystąpieniem do niego.

Grafika:

• https://unsplash.com/photos/7aFmUOkguyE