Zużycie energii przez budynki, w których mieszkamy lub pracujemy, powinno być sprowadzone do minimalnego poziomu, przy jednoczesnym założeniu, że nie pogorszymy komfortu życia/pracy w takim budynku. Zasady budowy i użytkowania takich budynków to wiedza konieczna dla każdego, a przede wszystkim dla świadomego prosumenta.

    Upowszechnienie wiedzy o możliwych do zastosowania technologiach, zasadach projektowania i eksploatacji budynków efektywnych energetycznie oraz zaprezentowanie przykładów kompleksowych rozwiązań służących poprawie efektywności energetycznej budynków, popartych wynikami z monitoringu rzeczywistych obiektów, to cele do osiągnięcia w trakcie zajęć.

    Obowiązujące w Polsce prawo budowlana nakłada na inwestora obowiązek zapewnienia odpowiedniej ochrony cieplnej budynków, która ma ograniczyć zużycie energii potrzebnej do ogrzewania. Jest to niezwykle ważne z punktu widzenia efektywnego wykorzystania energii w sytuacji, kiedy 70% energii dostarczanej do budynku jest wykorzystywane na jego ogrzanie. Porównując polskie standardy budowlane w tym zakresie z innymi krajami UE leżącymi w podobnych warunkach klimatycznych można stwierdzić, że wymagania te są bardzo liberalne. Według WT 2014 zapotrzebowanie na ciepło do ogrzania 1 m2 powierzchni w budynku mieszkalnym powinno być nie większe niż 120 kWh/rok (do końca 2016 r., później powinno obniżyć się do 90 kWh/ m2/rok, by od początku 2021 roku osiągnąć wartość 70 kWh/ m2/rok), kiedy np. w Austrii wynosi ono 50 kWh/ m2/rok. W praktyce średnie zapotrzebowanie na tą energię wynosi w Polsce ok. 150 kWh/ m2/rok, co wynika m.in. z zastosowania materiałów budowlanych o gorszych parametrach ochrony cieplnej i błędów wykonawczych. Realizacja działań poprawiających efektywność energetyczną budynków przynosi bardzo wymierne korzyści w postaci zaoszczędzonej energii, której ilość szacowana jest na ok. 2,5 mln MWh energii w skali roku w przypadku budowy nowych budynków tylko w standardzie energooszczędnym lub ponad 166 mln MWh/rok w przypadku modernizacji budynków już istniejących.

    Biorąc pod uwagę zużycie ciepła dla ogrzewania (pozyskane z paliw pierwotnych), budynki mieszkalne można podzielić na następujące kategorie:
1. Budynki przed termomodernizacją - zużycie energii powyżej 200 kWh/m2/rok
2. Budynki po termomodernizacji – zużycie energii poniżej 150 kWh/m2/rok
3. Budynki nowe (obecne technologie w Polsce) - zużycie energii poniżej 100 kWh/m2/rok 3
4. Budynki energooszczędne - zużycie energii poniżej 40 kWh/m2/rok
5. Budynki pasywne - zużycie energii poniżej 15 kWh/m2/rok
6. Budynki zeroenergetetyczne – dopuszczalne zużycie energii w trakcie uzgodnień Społeczeństwo prosumenckie, z założenia powinno dążyć do zmiany standardów budowy budynków w kierunku technologii energooszczędnej lub pasywnej. Jest to także wymóg formalny stawiany przez prawo UE. Niezależnie od ogólnych zasad obowiązujących w budownictwie pasywnym lub energooszczędnych, należy brać pod uwagę lokalne uwarunkowania, w tym zwłaszcza:
1. Wymagania klimatyczne danego kraju.
2. Tradycje i przyzwyczajenia mieszkańców.
3. Zamożność mieszkańców .
4. Możliwości uzyskania wsparcia finansowego dla budownictwa pasywnego lub energooszczędnego.
5. Poziom techniczny i technologiczny.
6. Koszty mediów i ich udział w budżetach domowych.
7. Koszty inwestycji.
8. Koszty eksploatacji.

    Mając to na uwadze i zestawiając to z funkcjonującymi w obiegowej opinii poglądami na temat budownictwa można mieć obawy co do skutecznego wdrożenia za kilka lat (od początku 2021 roku) założeń dyrektywy 2010/30/UE dotyczącej charakterystyki energetycznej budynków. Istnieje więc pilna potrzeba przekonania społeczeństwa do inwestowania w budynki o niemal zerowym zużyciu energii (termin pochodzący z ww. dyrektywy). Bycie świadomym inwestorem, który dąży do wybudowania budynku, który w możliwie małym stopniu wpływa na środowisko, a przy tym jest tani w eksploatacji, wymaga poznania podstawowych zasad projektowania i eksploatacji budynków efektywnych energetycznie. Konieczna jest też wiedza na temat nowoczesnych technologii stosowanych w budownictwie niskoenergetycznym i pasywnym, wykorzystujących zaawansowane systemy automatyki budynkowej.

zapraszamy na studia podyplomowe „Społeczeństwo prosumenckie – prosumencka energetyka” pierwszy zjazd już 3-4 październik

kontakt:
Marcin Fice
Politechnika Śląska, Wydział Elektryczny, Instytut Elektrotechniki i Informatyki
tel. 32 237 12 58
email: marcin.fice@polsl.pl