Po co przeprowadza się termomodernizację, zwaną też ociepleniem budynku? Po to, ażeby podnieść komfort cieplny wewnątrz domu, a przy tym ograniczyć rachunki za energię. Jeśli decydujecie się na tę inwestycję, drogą co prawda, ale umożliwiającą obniżenie kosztów ogrzewania o kilkadziesiąt procent, to uważajcie na jakość tak materiałów, jak i wykonawstwa, bez tego nie osiągniecie efektu, o który chodzi.
Podstawowe przedsięwzięcia termomodernizacyjne to:
Termomodernizacja może mieć kilka etapów, które najczęściej zależą od stanu portfela inwestora. Poniższa tabela przedstawia trzy rodzaje tego procesu.
W Polsce najwięcej osób decyduje się na przeprowadzenie termomodernizacji lekkiej (84 proc.), czyli obejmującej modernizację lub wymianę źródła ciepła, albo całego systemu grzewczego. Najczęściej właściciele domów decydują się na to wówczas, gdy źródło ciepła lub cała instalacja grzewcza jest już stara i zużyta. Poprzez lekką termomodernizacj można osiągnąć obniżenie rachunków za ciepło o około 10 proc., a więc niewiele. Kompleksowa przynosi oszczędności rzędu 60 proc. kosztów żużycia energii.
Poniższa tabela przedstawia liczbę budynków mieszkalnych (w tysiącach) poddanych termomodernizacj w latach 2006-2013.
Koszt przekracza możliwości większości
Fakt, iż właściciele budynków jednorodzinnych w większości decydują się tylko na wymianę źródła ciepła (najczęściej kotła grzewczego), czy też całej instalacji, wynika z kosztów, jakie trzeba ponieść, gdy chcemy więcej.
Poniższa tabela przedstawia szacowany koszt prac termomodernizacyjnych dla budynków mieszkalnych odniesieniu do 1 mkw. w wybranych latach.
Z tej analizy wynika, iż koszty te rosną i to szybko, a kompleksowa termomodernizacja jest ogromnych wysiłkiem finansowym dla inwestora. Tymczasem to właśnie wsparcie właścicieli domów jednorodzinnych kuleje tutaj najbardziej. Większość kompleksowych termomodernizacji prowadzona jest więc tylko w budynkach wielorodzinnych, których właściciele korzystają z pomocy Funduszu Termomodernizacji i Remontów lub funduszy europejskich.
Niezależnie od tego, czy ze wsparciem, czy bez – termomodernizacja zawsze jest wyzwaniem dla osoby, która się na nią decyduje. Warto więc wiedzieć, jakie technologie są obecnie dostępne na rynku, jaki jest ich stopień innowacyjności oraz jaką jakość można uzyskać przy ich zastosowaniu.
W tabeli poniżej prezentujemy aktualne i nowoczesne rozwiązania oraz technologie stosowane przy termomodernizacji.
Do nowoczesnych technologii termomodernizacyjnych, które albo są na początkowym etapie wchodzenia na rynek, albo już się na nim umacniają, należą:
Coraz popularniejsze, w przypadku budynków poddawanych termomodernizacji, jest wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych. Najpopularniejsza jest energia biomasy wykorzystywana w procesie spalania i energia słońca do podgrzewania c.w.u. lub produkcji energii elektrycznej. W przypadku OZE wielkim błędem jest przewymiarowanie instalacji lub stosowanie jej w budynkach do tego nieodpowiednich, np. montowanie kolektorów słonecznych do podgrzewania c.w.u. na budynkach szkolnych, nieużytkowanych latem i w weekendy.
Grubiej nie znaczy lepiej, czyli uwaga na normy
Ochrona cieplna budynków w Polsce oparta jest obecnie na przepisach Prawa Budowlanego i rozporządzeniu zawierającym warunki techniczne budowlane. Ostatnia zmiana przepisów w zakresie izolacyjności cieplnej przegród w Polsce miała miejsce 5 lipca 2013 roku, a nowe wymagania dotyczące maksymalnej wartości współczynnika przenikania ciepła dla poszczególnych przegród będą wprowadzane stopniowo. Obniżanie górnej granicy dopuszczalnej wartości tego parametru nastąpi w trzech etapach do mającej ostatecznie obowiązywać wartości w 2021 roku.
Maksymalne wartości współczynnika przenikania ciepła U dl przegród w kolejnych latach przedstawia poniższa tabela.
Tu natomiast można sprawdzić U dla stolarki w budynku.
Izolacyjność termiczna nowoczesnych przegród budowlanych zależy głównie od właściwości izolacyjnych oraz grubości materiału izolacyjnego. Do najpopularniejszych należą: styropian, wełna szklana, wełna kamienna, styropian ekstrudowany, wełna celulozowa, pianka poliuretanowa, pianka PIR.
Straty energii cieplnej w budynkach zdominowane są przez przegrody zewnętrzne. To około jednej czwartej wszystkich strat ciepła. Często popełnianym błędem jest uznanie, że im grubość warstwy izolacyjnej ściany wyższa, tym lepiej. Tymczasem tak to nie działa, a w dodatku jest nieopłacalne.
W tabeli poniżej pokazane są grubości różnych materiałów termoizolacyjnych dobrane tak, aby spełnić odpowiednie wymagania wynikające z warunków technicznych (WT) dla ścian zewnętrznych, wg norm obowiązujących i docelowych. Oznaczenie NF 40 to budynek energooszczędny, a NF 15 – pasywny.
A tutaj wskaźnik efektywności energetycznej i ekonomicznej izolacji termicznej, wymagany obecnie i docelowo.
Natomiast w przypadku izolacji podłóg na gruncie najbardziej opłacalne ekonomicznie jest zastosowanie styropianu o współczynniku przewodzenia ciepła 0,032 W/(m•K).
Najbardziej popularnymi materiałami ociepleniowymi jest styropian i wełna mineralna. Są takie elementy budynku, do izolacji których wełna jest niezastąpiona, inne zaś najlepiej ocieplać styropianem. W poniższym zestawieniu przyjęto najbardziej korzystny stosunek kosztu do efektywności działania materiału, natomiast każdy inwestor może podjąć samodzielnie decyzję, co i czym ocieplać.
I tak:
Polskie budynki – jednorodzinne (ponad 5 mln), wielorodzinne, użyteczności publicznej - charakteryzują się dużą energochłonnością i wynikającą z tego potrzebą podjęcia kompleksowych działań termomodernizacyjnych na dużą skalę. Wsparcie finansowe powinno być w najbliższej przyszłości skierowane właśnie do właścicieli domów jednorodzinnych, jeśli mają oni przeprowadzać kompleksowe termomodernizacje swoich budynków. Konieczne jest pilne opracowanie takich programów, których atrakcyjność finansowa skłaniałaby osoby prywatne do uruchomienia tak poważnego projektu, jakim jest termomodernizacja.
dr inż. Tomasz Fiszer
oprac. redakcyjne: Ewa Grochowska
Autor jest absolwentem Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, audytorem energetycznym oraz ekspertem z zakresu odnawialnych źródeł energii.
 |
Autor artykułu:
Planergia |
Planergia to zespół doświadczonych konsultantów i analityków posiadających duże doświadczenie w pozyskiwaniu finansowania ze środków pomocowych UE oraz opracowywaniu dokumentów strategicznych. Kilkaset projektów o wartości ponad 1,5 mld zł to nasza wizytówka.
Planergia to także dopracowane eko-kampanie, akcje edukacyjne i informacyjne, które planujemy, organizujemy, realizujemy i skutecznie promujemy.
