Rzecz idzie o stwierdzenie „znaczące oddziaływanie” wiatraków na otoczenie. Określenie to jest bardzo nieostre. Podlega interpretacji. A skoro tak, to jest i będzie interpretowane różnie. Nawet instancje, do których odwołują się inwestorzy, czyli Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska mogą się różnić w opiniach.

Coraz liczniejsze kontrowersje wokół inwestycji wiatrowych i raportów ich dotyczących sprawiają, iż najważniejsze jest zarówno wykonanie monitoringu przez rzetelnych ekspertów, jak i wiedza samego inwestora na temat możliwości oddziaływania jego inwestycji na środowisko.

Co nieznacząco wpływa na otoczenie?

Do mało znaczących wpływów na środowisko wokół farmy wiatrowej zaliczane są te zmiany, których nie sposób wyróżnić z tła naturalnych procesów i fluktuacji zachodzących w przyrodzie.

Inaczej mówiąc, gdy trudno jednoznacznie określić, co jest przyczyną w środowisku naturalnym, a co skutkiem, wówczas farma wiatrowa uzyskuje opinię pozytywną, wyrażoną w raporcie.

Do mało znaczących dla środowiska naturalnego zmian zalicza się również te, które w wyniku działania naturalnych procesów ekologicznych same się wycofają w dość krótkim czasie, zwykle nie później, niż po upływie 5 lat. Na przykład, gdy w sytuacji utraty siedliska lęgowego jakaś grupa ptaków znajduje inne dogodne miejsce do gniazdowania, bez wpływu na ekologię oraz dobrostan i przeżywalność danej populacji.

Inwestor w farmę wiatrową może spać spokojnie, gdy przeczyta w raporcie, że zmiany spowodowane pracą turbin nie spowodują spadku liczebności populacji ptaków (i innych zwierząt) lub zmian w jej funkcjonowaniu i które w kilkuletnim cyklu nie będą wpływały na zmniejszenie przeżywalności populacji na danym terenie.

Oznacza to, iż po początkowym efekcie odstraszającym ptaki „nauczą się” lokalizacji turbin, unikania lotów na wysokości kolizyjnej, jak również z powodzeniem będą gniazdowały w sąsiedztwie turbin wiatrowych.

sxc.hu

Jakie oddziaływanie jest znaczące?

Bywa jednak i tak, że praca turbin wiatrowych określona zostaje przez kontrolujących farmę jako mająca znaczący wpływ na środowisko.

Ma to miejsce w następujących przypadkach:
- Zmniejszeniu liczebności danego gatunku, który będzie skutkiem śmiertelności (w wyniku kolizji, w przypadku ptaków) lub efektu odstraszania;
- Zmniejszeniu sukcesu rozrodczego, który może być skutkiem śmiertelności osobników dorosłych w okresie rozrodczym lub osobników młodych, utratą ważnych żerowisk zapewniających bazę pokarmową umożliwiającą wykarmienie młodych;
- Zmniejszeniu lub utracie areału lęgowego lub żerowiskowego;
- Wymuszeniu zmian tras przemieszczania się (zarówno dobowego, jak i w trakcie migracji sezonowych) a więc czynnikach decydujących w istotny sposób o przeżywalności i funkcjonowaniu gatunku lub populacji na danym obszarze.

Środki zaradcze

Po uzyskaniu negatywnej opinii dotyczącej oddziaływania na środowisko przez farmę wiatrową, inwestor może podjąć szereg działań zmierzających do wyeliminowania takich zagrożeń.

Gdy szkodliwe oddziaływanie wiatraków dotyczy tylko pewnych okresów w roku (np. podczas migracji ptaków), wystarczające może być czasowe wyłączenie turbin.

Jeśli planowana inwestycja to duża farma wiatrowa zlokalizowana na znacznym obszarze, może być konieczne skorygowanie planów posadowienia poszczególnych turbin – odstąpienie od budowy części z nich lub wyznaczenie lokalizacji zastępczych.

Bywa jednak i tak, że podjęcie takich kroków zaradczych nic nie daje. Dotyczy to najczęściej małych inwestycji (jeden, dwa wiatraki), gdy inwestor nie ma możliwości pozyskania innej lokalizacji pod turbiny lub w przypadku lokalizacji inwestycji na obszarach szczególnie ważnych dla ptaków. W takich przypadkach może dojść nawet do zamknięcia inwestycji.

Warto więc, jeszcze przed przystąpieniem do prac terenowych, bardzo dokładnie sprawdzić, czy farma wiatrowa, niezależnie od jej wielkości, nie będzie miała znaczącego, negatywnego wpływu na środowisko naturalne.

sxc.hu

Lucjan Drzewiecki

W artykule zostały wykorzystane informacje dostępne na stronie www.ambiens.pl oraz www.gdos.gov.pl