Stąd Śląski Park Przemysłowy z początkiem 2006 r. ogłosił pierwszy studencki konkurs na „Opracowanie koncepcji architektoniczno-urbanistycznej terenów po byłej Kopalni Węgla Kamiennego «Wawel» w Rudzie Śląskiej”. Współorganizatorem konkursu była Ruda Śląska i Wydział Architektury Politechniki Śląskiej.

Kolejnym krokiem było zorganizowanie polsko-niemieckich warsztatów wraz ze Fachhoch Schule w Cottbus oraz Insitut fur Neue Industriekultur INIK e. V. w Forst w Niemczech.

Rezultatem tych działań było, z jednej strony, podpisanie porozumienia o stałej współpracy z Wydziałem Architektury Politechniki Śląskiej, a z drugiej złożenie do Agencji Rozwoju Przemysłu SA w Warszawie wniosku o dofinansowanie projektu inwestycyjnego „Inkubator Innowacji Technologicznych i Usługowych – Architektura i Budownictwo”.

Projekt został zatwierdzony i z początkiem 2007 r. ruszyły roboty związane z remontem i modernizacją budynków cechowni, łaźni oraz lampowni po byłej Kopalni Węgla Kamiennego „Wawel”.

Ryc.2. Rysunek z dokumentacji wykonawczej „Mała architektura zgodnie z pracami warsztatowymi pt. „Zagospodarowanie ternu i budynków po byłej KWK Wawel”. (oprac. Opania_A2, URBANISTYKA ARCHITEKTURA-SZTUKA)

W nawiązaniu do zorganizowanego wcześniej konkursu oraz warsztatów, zagospodarowanie terenu wokół budynków, na obszarze powyżej hektara, wykonano zgodnie z projektem studentek uczestniczących w zajęciach (Aleksandra Postawa, Aneta Wiatr-Dyraga).

Projekt ten przewidywał utworzenie mapy aglomeracji na placu głównym oraz wprowadzenie jako ścieżki edukacyjnej „Dywanu Śląskiego”. Dywan ten nawiązuje do pięciu głównych materiałów budowlanych Śląska (beton, cegła, węgiel, drewno, piasek).

W roku 2007 ogłoszono kolejny konkurs studencki − „Pięknie mieszkam”. Tym razem dotyczył on 74 ha lipińskich nieużytków w Świętochłowicach. Obszar ten objęty został w 2004 r. uchwałą intencyjną przekazania go do Parku.

Studenci kierunku Architektura i Urbanistyka Politechniki Śląskiej w Gliwicach oraz Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach mieli niełatwe zadanie - swoimi  pomysłami wywołać dyskusję na temat możliwości nowego zagospodarowania.

W tym rejonie nie było miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, również studium uwarunkowań było nieaktualne. Studenci nie mieli więc solidnych podstaw, na których mogliby się oprzeć.

Konkurs jednak miał pokazać różnorodność pomysłów na to, jak uaktywnić ten obszar. Pojawiały się ciekawe propozycje wykorzystania terenu nie tylko pod budownictwo mieszkaniowe, ale również jako miejsce uprawiania ekstremalnych sportów.

Ryc.3. Wybrane plansze projektów studenckich z konkursu „Pięknie mieszkam”, zagospodarowanie trenów poprzemysłowych w Świętochłowicach, źródło: archiwum ŚPPT

Zamierzony efekt został uzyskany, władze miasta zwróciły uwagę na teren dzielnicy Lipiny i w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego dla tego obszaru odwołały się do pomysłów studentów.

Różnorodność tematów oraz rozległość i trudność problematyki zagospodarowania terenów pokopalnianych, pokoksowniczych oraz pohutniczych ujawniona w konkursach dała początek regularnym, co semestralnym, zajęciom warsztatowym.

Zajęcia te były bardzo różnorodne. W ich ramach powstawały elementy małej architektury (stojaki oraz ekrany wystawowe czy logo ŚPPT), ale także koncepcje zagospodarowania terenów sąsiadujących bezpośrednio z inkubatorem lub projekty plomb w zabudowie śródmiejskiej.

Kolejne podejmowane zagadnienia kończą się prezentacją prac w trakcie zorganizowanych w inkubatorze wystaw, a zdarzają się również prezentacje na konferencjach ogólnopolskich organizowanych przez uczelnie.

Niejednokrotnie też towarzyszy tym wydarzeniom redakcja wydawnictwa, w którym opisywane są zagadnienia podejmowane w projektach i pomysłach studentów. Otrzymane wsparcie w ramach programu „Bon na Innowacje” PO IG działanie 3.1 również został wykorzystany na opublikowanie osiągnięć wynikających ze współpracy z uczelniami wyższymi.

Dzięki tej stałej i owocnej współpracy, zarówno z Wydziałem Architektury Politechniki, jak i Wydziałem Urbanistyki i Architektury Urzędu Miasta Ruda Śląska, powstało wiele innowacyjnych i niepowtarzalnych rozwiązań przestrzennych. Dlatego Śląski Park zyskał możliwość ubiegania się o zmianę nazwy na Śląski Park PrzemysłowoTechnologiczny sp. z o.o.

Magdalena Świeży